Жыл басынан бері Алматы облысында 102 адам АИТВ инфекциясын жұқтырған. Мұндай статистиканы Өңірлік коммуникациялар қызметі алаңында өткен брифингте облыстық ЖИТС орталығының мамандары мәлімдеді. Жалпы өңірде АИТВ инфекциясымен күреске арналған кешенді профилактикалық шаралар өтіп жатыр. Мұндай шаралардың маңызы жыл өткен сайын артып келеді, өйткені бұл инфекция тек медициналық мәселе ғана емес, бүкіл қоғамды алаңдататын маңызды әлеуметтік проблемаға айналып отыр, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Биыл әлем бойынша АИТВ инфекциясынан қайтыс болғандарды еске алу күні 42-ші рет атап өтіліп отыр. Бұл күн – Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының шешімімен әр жыл сайын мамыр айының үшінші жексенбісінде өткізіледі. Аталған күнге орай еліміздің барлық аймақтарында, соның ішінде Алматы облысында да халықты ақпараттандыру мен алдын алу шараларын қамтитын арнайы айлық ұйымдастырылған.
Облыстық ЖИТС орталығы директорының орынбасары Гүлмира Аманқасқызының айтуынша, АИТВ инфекциясы әлі күнге дейін әлем бойынша ең өзекті денсаулық сақтау мәселелерінің бірі болып отыр.
Қазіргі таңда дүниежүзі бойынша АИТВ инфекциясымен өмір сүріп жатқан адамдардың саны 39 миллионнан асады. Бұл көрсеткіш жыл сайын өсіп келеді. Жалпы, инфекция тіркелгелі бері әлемде 88 миллионнан астам адам осы вирусқа шалдыққан. Жыл сайын 1,3 миллиондай адам жаңадан тіркелсе, оның 630 мыңы АИТВ-дан көз жұмады, – деді орталық басшысының орынбасары.
Оның айтуынша, инфекцияның таралу жолдарын түсіндіру, тестілеу жүргізу және алдын алу – халықтың барлық жас тобы үшін маңызды.
Спикердің мәліметіне сәйкес, Алматы облысында 2025 жылдың алғашқы төрт айында АИТВ инфекциясын жұқтырудың 102 жаңа жағдайы тіркелген. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 6 жағдайға аз, алайда мамандар мұндай динамиканы арқаны кеңге салуға себеп деп есептемейді.
Жаңа тіркелгендердің басым бөлігі – 49 жасқа дейінгі тұрғындар. Бұл – еңбекке қабілетті жас, белсенді әлеуметтік топ. Ең алаңдататыны – 77% жағдайда инфекция жыныстық қатынас арқылы жұққан. Демек, алдын алу жұмыстары әлі де жалғасуы тиіс.
Жалпы өңірде статистикалық көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 9,7 пайызға азайған. Тек кешенді ем-дом шараларының арқасында оң нәтежиеге қол жеткізілген. Мамандардың айтуынша, облыстағы жүйелі профилактикалық шаралар АИТВ жұқтыру деректерінің төмендеуіне оң әсер етіп отыр. Статистика бойынша, өткен жылмен салыстырғанда 9,7% төмендеу байқалған. Сонымен қатар, АИТВ-мен өмір сүретін адамдарды антиретровирустық терапиямен (АРТ) қамту деңгейі 2025 жылы 70%-дан 2025 жылы 90%-ға дейін артқан.
Бұл індетпен күресу бойынша жұмыс сапасының маңызды көрсеткіштерінің бірі. Яғни, оң динамика жаңа жағдайлардың азаюы байқалады,-деді орталық директорының орынбасары Гүлмира Жақанова.
Облыстық ЖИТС орталығының инфекцонист-дәрігері Саниям Махмутованың мәліметінше, бүгінгі таңда аймақта АИТВ-инфекциясымен диспансерлік тіркеуде тұрған 2500 науқас бар. Оның айтуынша, АИТВ-мен өмір сүретін балалар мен жүкті әйелдер ерекше бақылауда болады. Жүктіліктің алғашқы скринингінен бастап жүкті әйелді ЖИТС орталығының гинекологы мен тіркелген алғашқы медициналық-санитариялық көмек маманы бірлесіп бақылайды екен.
Жүктілік барысы АИТВ-теріс мәртебесі бар әйелдерге қарағанда айтарлықтай ерекшеленбейді. Жыл сайын АИТВ-инфекциясы анықталған аналардан 95% және одан жоғары антиретровирустық терапияға (АРТ) бейілділік жағдайында туған шамамен 40 сау бала тіркеледі,-деді инфекционист-дәрігер Саниям Махмутова.
Айта кетейік, АИТВ-дан қайтыс болғандарды еске алу күніне орай облыста бір айлық алдын алу науқаны жарияланған. Бұл науқан аясында өңірдің барлық аудан, қалаларында, шалғай ауылдарында да халықпен кездесу, ақпараттық-түсіндіру, тестілеу жұмыстары жүргізіледі.
Облыстағы медициналық мекемелер мен білім беру ұйымдарының қолдауымен жастар арасында бірқатар шаралар өтуде. ЖИТС орталығы мамандары Денсаулық сақтау басқармасымен, Жастар денсаулық орталықтарымен бірлесіп, еріктілер мен студенттер арасында түсіндіру жұмыстарын жүргізіп жатыр, – деді Гүлмира Жақанова.
Аталған профилактикалық жұмыстарға келесідей бағыттар кіреді:
Жедел тестілеу мүмкіндігі: АИТВ-ға қатысты экспресс-тест тапсырып, нәтижесін небәрі бірнеше минут ішінде алуға болады;
Тегін тексерілу мүмкіндігі: Облыстың барлық емханаларында кез келген азамат жасырын және ақысыз түрде тестілеуден өте алады;
Бейнероликтер мен ақпараттық материалдар: Әлеуметтік желілер мен ата-аналарға арналған мессенджер чаттарында ақпараттық бейнематериалдар таратылады;
Жастармен тікелей жұмыс: Мектептер мен колледждерде оқушылар мен студенттерге арналған түсіндіру кездесулері ұйымдастырылуда;
Шалғай елдімекендерде ақпараттандыру: ЖИТС орталығы мамандары облыстың шалғай ауылдарына дейін барып, жұртшылықпен кездесіп, түсіндіру жұмыстарын жүргізуде.
Бүгінгі таңда ЖИТС орталығының мамандары облыстың барлық аймағына, тіпті шалғай ауылдарға дейін барып, жастармен және жалпы тұрғындармен профилактикалық жұмыс жүргізуде. Біз заманауи ақпараттық технологиялардың көмегімен, әлеуметтік желілер арқылы да халыққа жетуді көздейміз, – деді облыстық ЖИТС орталығы директорының орынбасары Гүлмира Аманқасқызы.
Статистикалық деректерге сүйенсек, көптеген азаматтар әлі де АИТВ-ға қатысты ақпараттан толық хабардар емес, сондай-ақ өз статустарын білуге қорқады. Ал бұл – инфекцияның таралу қаупін күшейтетін факторлардың бірі. Сондықтан тест тапсыру – бұл қауіптілік емес, бұл – өзіңе және жақындарыңа деген жауапкершілік. Қазіргі уақытта елімізде тестілеу тегін әрі құпия түрде жүргізіледі. Жалпы өңірде жүргізіліп жатқан профилактикалық іс-шаралар АИТВ инфекциясымен күресте маңызды рөл атқаруда. Мамандардың пікірінше, бұл науқан тек науқастарды емес, қоғамның әр мүшесін ақпараттандыруға және жеке жауапкершілікке тәрбиелеуге бағытталған. Себебі инфекциямен күрес тек медицина саласының емес, бүкіл қоғамның міндеті болуы тиіс.
