Елде психологиялық және коучингтік қызметтер туралы заң қабылдануы мүмкін. Сондай-ақ кәсіби білімі, еңбек өтілі бар білікті мамандардың бірыңғай ұлттық реестрі жасақталуы ықтимал. Сенаторлар, саладағы теріс үрдістің белең алуына байланысты, осындай шара қабылдауды ұсынып отыр. Халық қалаулылары, өзін кәсіби маманға теңеп, тұрғындардың санасын улайтын псевдо-психологтардың көбейгенін алға тартады.
Өзіңді сүй, махаббат пен отбасыда үйлесімділік тап, бойыңдағы қорқынышты жең. Қоғамда танымал болып кеткен «трансформациялық ойын» дәл осындай сөз тіркестерімен тартымды. Тек кәсіби психологтар жүргізуге тиіс бұл ойынды қазір арнайы білім-біліктілігі жоқ азаматтар да өткізіп жүр. Мамандар мұны «алаңдатарлық жағдай» деп бағалайды.
Александр Рущук, психолог:
- Бұл ақылға қонымсыз және қауіпті әрекет. Трансформациялық ойынды тек лицензиясы бар азаматтар, кәсіби психологтар ғана өткізуі қажет. Себебі оны дұрыс жүргізбесе, алдына келіп отырған азаматты ақылынан адастырып, оған психологиялық нұқсан келтіруі мүмкін. Бірақ ақиқатына зер салсақ, денсаулық жақсармайды, ақша табамын деген жалған үміт орындалмайды. Өкінішке қарай, Қазақстанда бұл сала кәсіби деңгейде реттелмеген. Әлеуметтік желіні ашып қалсаңыз, блогер-психологтар өте көп. Өздері 3-5 айлық курс қана оқып, дәріс береді. Менің ойымша оларды лицензия мен сертификат алуға міндеттеу қажет.
Бастан сипағанның бәрі жанашыр көрінеді. Сондықтан азаматтар блогер, психолог және коуч сымақтарға сенеді. Алайда кейін олардың көксегені тек ақша екені белгілі болады. Бірақ тым кеш. Енді мұндай жауапсыз әрекеттерді тежеп, тұрғындардың құқықтары мен қауіпсіздігін сақтауды бірінші орынға қоятын уақыт келді. Біраздан бері көтеріліп келе жатқан бұл мәселеге депутаттар тағы да бір назар аударды.
Амангелді Есбай, ҚР Парламенті Сенатының пепутаты:
- Соңғы жылдары көптеген азамат психолог немесе коуч қызметін көрсететін бірақ кәсіби біліктілігі жоқ тұлғалардан зардап шеккені туралы жиі шағымдануда. Мұндай жағдайларда жеке өмірге қол сұғушылық, құпия ақпараттың таралуы, эмоционалды және отбасылық күйзеліс сияқты салдарлар орын алып отырғаны белгілі. Бұл халықтың әл-ауқатына ғана емес, отбасылық институтына және Ұлттық қауіпсіздікке де кері әсер етуі мүмкін. Осыған байланысты төмендегі нақты ұсыныстарды қарастыруды сұраймыз. Бірінші, «Психолгиялық және коучингтік қызметтер туралы» заң қабылдау, лицензиялау және кәсіби тіркеу тетігін енгізу, психолог-коуч атауларын кәсіби білімі бар мамандарға ғана қолдануға құқық беру.
Бұдан бөлек депутаттар психолог пен коучтардың бірыңғай ұлттық реестрі, яғни әрбір тіркелген маманның мәліметтері көрсетілетін электрондық платформасын жасақтауды ұсынды. Сондай-ақ психологиялық омбудсмен институтын құру да саланы реттеу үшін маңызды қадам болмақ.
Авторы: Альмира Оразбай.
