Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев жасанды интеллектіні дамыту мәселелері жөніндегі кеңесте келешегі зор стартаптар мен ұлттық маңызы бар жобаларға басымдық беру қажеттігін атап өтті.

Жаңашыл платформалар

Сонымен қатар шашыраңқы мемле­кет­тік ақпараттық жүйелерді ретке келтіру, оларды біріздендіру және тиімділігін арттыру бағытында нақты қадамдар жасау керегін айтқан еді. Бұл – технологиялық жаңғыру кезеңінде елдің бәсекеге қабілеттілігін арттырудың басты шарты. Осы саяси бағдар аясында отандық кәсіпкерлер мен инноваторлар тың жобалар ұсынып отыр. Олардың қатарында жол-көлік апаттарын тіркеуді автоматтандыратын дрон жүйелері де, қызметкерлердің өнімділігін арттыру­ға арналған HR-платформалары да бар. Мұндай шешімдердің тек ішкі нарық­қа ғана емес, халықаралық дең­гейге шыға алатындай әлеуеті мол. «Astana Hub» ұйым­ дастырған «AI’preneurs 2025» жобасы аясында жүзеге асқан стартаптардың бірқатарын оқырман назарына ұсынамыз.

«Stiker.AI»

«Stiker.AI» – фриланс мамандар мен салық саласындағы кеңесшілердің әкімшілік жұмыстарын жеңілдетуге арналған автоматтандыру платформасы. Жобаның басты мақсаты – құжат жинау, төлем қабылдау және клиентпен байланыс сияқты уақытты көп алатын күнделікті үдерістерді барынша оңтайландыру.

Жүйе құжат айналымын автоматтандырады, клиенттен қажетті файлдар мен ақпаратты өзі сұрап, жинап, сақтайды, сондай-ақ төлемдерді тікелей WhatsApp арқылы қабылдауға мүмкіндік береді. Бұл қосымша интеграцияларсыз, клиент үшін ыңғайлы форматта жүзеге асады. Сонымен қатар дайын шаблондар, автоматты жауаптар мен еске салғыштар арқылы клиентпен қарым-қатынас сапасы артады.

Артықшылығының бірі – қосымша күрделі бағдарламаларды орнатудың қажеті жоқ, барлығы смартфондағы қо­сым­шалар арқылы іске асады. Кома­н­да бұған дейін венчурлық қаржы­ландырусыз-ақ клиент ұстап қалу­ға бағытталған SaaS өнімін іске қосқан тәжірибелі кәсіпкерлерден құралған.

«Біз өнімнің интерфейсі мен функционалына жауап береміз, нарықты жақсы білеміз және клиент тартуда тәжірибеміз мол, техно­ло­гиялық негізіміз жасанды интел­лект пен автоматтандыруға сүйенеді, ал қаржы стратегиясын «fractional CFO» басқарады. АҚШ-та бұл бағыт миллиардтаған долларлық индус­трияға айналған, ал Қазақстан мен ТМД нарығында WhatsApp арқылы бизнес-коммуникация енді ғана дамып жатыр. Осы тұрғыда «STIKER.AI» – жергілікті нарыққа бейімделген, қолжетімді әрі тиімді шешім», дейді жоба авторларының бірі Венера.

«Yer AI»

Шетелдің беделді университетіне түсу – арман ғана емес, жүйелі дайындықты қажет ететін ұзақ жол. Көптеген талапкер осы жолда емтиханға дайындалу, эссе жазу, стипендия іздеу, құжат рәсімдеу сияқты ондаған міндетпен бетпе-бет келеді. Дәл осы кезде «Yer AI» көмекші бола алады. Бұл – үздік жоғары оқу орындарына түсуге арналған жасанды интеллект негізіндегі платформа. Ол талапкердің барлық қабылдау жұмыс барысын бір жерден басқаруға мүмкіндік береді. «Yer AI» арқылы студент Ielts немесе Sat секілді тесттерге дайындалып қана қоймай, эссе мен мотивациялық хат жазу дағдысын жетілдіреді. Сондай-ақ стипендиялар мен университеттерді іздеп табады, қабылдау құжаттарының мәртебесін бақылайды.

«Талапкерлер үшін негізгі қиын­дық – қабылдау үдерісінің тым шашыраңқы әрі күрделі болуы. Біз «Yer AI» арқылы барлық қажетті құрал­ды бір жазылыммен қолжетімді еттік. Бұл – қалтаңыздағы жеке қабыл­дау командасы. Жасанды интеллект студентке дайындықты жекелеп жос­парлап, қадам сайын бағыт береді. Біздің мақсатымыз – тек ақпарат ұсыну емес, студентті нақты нәтижеге жеткізу»,дейді жоба авторы Әмина.

Орталық Азияда жыл сайын 200 мыңнан астам жас шетелде білім алуға ниет білдіреді, бірақ аймақта толыққанды біртұтас платформа жоқ. «Yer AI» осы олқылықтың орнын толтыру мақсатында жасалған. Бұл – талапкер үшін уақытты үнемдеудің, ресурстарды тиімді пайдаланудың және ең бастысы армандаған университетке бір қадам жақындаудың заманауи жолы.

«A Team»

Көптеген компания басшысы өз командасының нақты қалай жұ­мыс істеп жатқанын білмейді. Ал кей­де қызметкерлер не үшін бұл жерде жүргенін түсінбейді. «Gallup» зерттеуінің мәліметінше, әр төртінші қызметкер бірінші жылдың ішінде жұмыстан кетеді. Мұның себебі басшыларда қызметкерлердің тиімділігін өлшейтін құралдың болмауы, ал қызметкерлерде дамуға және мақсатқа деген түсініктің жоқтығы. Осы мәселені шешу үшін «Ateam» командасы ерекше HR-платформа жасап шығарған.

«Біз тәжірибелі кәсіпкерлер ко­мандасымыз. 2018 жылдан бері әртүрлі жобаларды іске қосып келе­міз, бес елде жұмыс істедік, 250 000 доллардан астам инвестиция тарттық. Жи­нал­ған тәжірибемізді біріктіріп, «Ateam» платформасын жасадық. Бұл жүйе әр қызметкердің біліктілігін тексереді, оған жеке даму жоспарын жасайды, кері байланысты автоматты түрде талдайды және басшыға нақты ұсыныс береді. Соның арқасында кадр тұрақсыздығы бір тоқсанда 50%-ға азаяды, ал тиімділік 19%-ға артады. Қазіргі HR-нарығында біз ұсынатын мүмкіндіктер жоқтың қасы. АҚШ-та мұндай қызметтің бағасы әр қызметкерге 200 доллардан басталады. Қыркүйекте біз АҚШ-та толық іске қосылып, 250 000 тіпті одан көп инвес­тиция тартуды жоспарлап отырмыз. Барлық әзірлемеміз дайын, ендігі мақсат – ауқымды масштабтау», дейді команда мүшесі Максим.

Мамандардың айтуынша,

«A Team» – өлшеуіш құрал ғана емес, нақ­­ты дамуға жетелейтін жүйе. Бұл ком­­­панияларға қызметкерлерін сақтап қалуға, олардың ынтасын арттыруға және табысын еселеуге көмектеседі.

«U-Drone»

Жолда апат болса, кептеліс са­ғаттап созылады. Бұл жүргізушілер үшін қалыпты жағдайға айналған. Өйткені апатты рәсімдеу ұзаққа созылады, ал жолдағы қозғалыс то­лық тоқтайды. Статистика бойынша, елімізде жыл сайын 30 мыңнан астам жол-көлік оқиғасы тіркеледі. Оның шамамен 70 пайызында зардап шеккендер болмайды. Тек көлік зақымдалады. Мұндай жағдайларды еуропротокол арқылы тез шешуге болады, бірақ оны жүргізушілердің небәрі 10 пайызы ғана қолданады. Осы мәселені шешу мақсатында стартапшы Ержан Ағзамов «U-Drone» жүйесін жасап шыққан. Бұл – апат орнын дрон арқылы түсіріп, жасанды интеллект көмегімен бірнеше минутта 3D-модель жасайтын және барлық мәліметті автоматты түрде ресми хаттамаға енгізетін жаңа

технология.

«Мен жол қауіпсіздігі мен қалалық жоспарлау саласында 10 жылдан бері жұмыс істеймін. Командамда дрон техникасы, мобилді технологиялар, машина жасау, электронды инженерия және жол қауіпсіздігі саласында тәжірибелі мамандар бар. Сондықтан біз апат орнын рәсімдеуді толық автоматтандыруды мақсат еттік. Жүйе арқылы бүкіл жұмысты жарты сағатта тындыруға болады. Жүйенің жұмыс істеу тәртібі қарапайым. Полицияға хабар түскен соң дрон оқиға орнына ұшады, түсірілім жасап, деректерді өңдейді. Жасанды интеллект дайын хаттаманы полицияға жолдайды, ал құжат бекітілген соң жүр­гізушілер оны онлайн алады. Бұл уақытты үнемдеу ғана емес, полиция қыз­меткерлерінің жүктемесін азайтуға да мүмкіндік береді», дейді Е.Ағзамов.

Жүйе қазір Алматы мен Астана қа­лаларында қанатқақты жоба ретінде іске қосылмақшы. Әзірлеушілердің айтуынша, Алматы қалалық Полиция департаментімен келіссөздер жүр­гізілген, сондай-ақ «AkDrones» компаниясымен серіктестік орнату жоспарда бар. Жыл аяғына дейін келісімшарт жасалып, келесі жылы кемінде үш аймақта іске қосылады. 2027 жылға қарай төрт аймаққа дейін кеңейту көзделген.

«Astana Hub» бас директоры Мағ­жан Мәдиевтің айтуынша, аталған стартаптар келесі жобаға үлгі бо­лар­лықтай жаңа стандарт орнатып отыр.

«Astana Hub» алаңында әр автор өз идеясын нақты өнімге айналдырып, оны нарыққа шығара алады. Бұл жолда оларға тәжірибелі трекерлер бағыт көрсетеді, салалық сарапшылар кәсіби кеңес береді. Қажетті ресурстарға қол жеткізу жобаны жылдам дамытуға мүмкіндік береді. Мұндай жүйе тиімділігін әлдеқашан дәлелдеген. Осы арқылы шетелдік инвесторлармен келісім жасап, өнімін басқа елдерге сатқан табысты стартаптар да бар. Біз енді еліміздегі IT-таланттарды көбірек тартып, олардың әлеуетін ашуға көмектескіміз келеді. Әрбір стартап – тек бір кәсіптің табысы емес, бүкіл IT-саласының дамуына қосқан үлес. Сол себепті біз жобаларды жаһандық деңгейге шығарып, елімізді Орталық Азиядағы техно­логиялық көшбасшылардың біріне айналдыруды көздейміз. Бұл – елдің инновациялық әлеуетін арттырып, жастардың өз елінде бәсекеге қабілетті өнім жасауына мүмкіндік беретін маңызды қадам», дейді ол.