Астанадағы Ұлттық ғылыми онкология орталығында дәрігерлер қайтыс болған адамның ағзасын үш науқасқа трансплантациялады, деп хабарлайды 24KZ. Марқұмның туыстарының келісімімен бауыр мен бүйрек ауыстыру кезегінде тұрған екі ер адам мен әйел дертіне дауа тапты. Қазір олардың жағдайы бірқалыпты. Жақында отбасымен қауышады.

Бұл 40 жастағы Есен Байленов. 6 жылдан бері бүйрек ауруынан зардап шеккен ол үздіксіз гемодиализ қабылдап келді. Өткен айда 7 науқастың арасынан донордың ағзасы Есенге сәйкес келіп, трансплантация жасалды. 8 сағатқа созылған операция сәтті өтіп, жағдайы қалыпқа келе бастады.

Есен Байленов, емделуші:

- 24 маусым күні мен өмірге қайта келдім. Мамандар хабарласып, маған донор табылғанын айтты. 6 жыл бойы аурудың зардабын тартып, емхананың табалдырығын тоздырдым. Енді, міне, дәрігерлердің көмегімен, донор туыстарының келісімімен қайта аяққа тұрдым. Ішкі күйімді сөзбен айтып жеткізе алмаймын.

Ал Айдостың денсаулығы былтыр ғана сыр бере бастаған. Қос бүйрегі істен шығып, бір жыл бойы донор күткен.

Ағзасы сәйкес келетін ағайындары болғанымен, ешқайсысы мұндай тәуекелге бел бумапты. Бірақ үмітімді үзген жоқпын. «Енді, міне, трансплантациядан кейін өмірге қайта келдім», – дейді ол.

Айдос Айтмағамбет, емделуші:

- Денеңіздегі маңызды мүшелер жұмыс істеген жоқ. Қазір мүше жұмыс істеп тұрғаннан кейін организмде өзгерістер байқалады. Өзіңізді жақсы сезінесіз. Диализге бармайсыз. Диализге барған сайын адам ауырады. Көп адам диализ көтере алмайды. Солардың қатарында мен де болдым.

Ағза ауыстыруға кезекте тұрған науқасты дәрігер емес, медициналық ақпараттық жүйе анықтайды. Донор мен емделушінің тіндік сәйкестігі, жалпы медициналық көрсеткіштері ескеріліп, автоматты түрде таңдалады. Донор ағзасы тек бас ми өлімі тіркелгенде ғана заңды түрде беріледі. Осындай жағдайда көз жұмған адамның жүрек, бауыр, өкпе, бүйректен бастап барлық ағзасын мұқтаж науқасқа трансплантациялауға болады. Бірақ мұндай донор елімізде тапшы. Соның салдарынан жыл сайын күту парағынында кезекте тұрған 350-400-ге жуық адам көз жұмады екен.

Мэлс Асықбаев, Ұлттық ғылыми онкология орталығының трансплантолог дәрігері:

- Елімізде мәйіттік трансплантация өте аз жасалынады. Былтырғы көрсеткіштерді алатын болсақ, еліміздегі 15-16-ға жуық бүйрек трансплантациясы – мәйіттік. Оның ішінде былтырғы көрсеткіш бойынша алтауы біздің орталықта жасалды. Күту парағында тұрған 3500-нан аса пациент бар. Оның ішінде кіші жастағы балалар да бар. 90-ға жуық кәмелет жасына толмаған балалар бүйрек трансплантациясына мұқтаж.

45 жастағы Сәуле Жаркееваға қойылған диагноз – бауыр циррозы. Кеселмен күресіп келе жатқанына 6 жылға жуықтапты. Бұған дейін үш рет ағза ауыстыру үмітімен орталыққа келген.

Бірақ үшеуінде де қан тобы мен тіндік сәйкестік болмады. Сабақты ине сәтімен. Бұл жолы талаптар сәйкес келіп, мамандар Сәулеге жаңа бауыр салып берді.

Сәуле Жаркеева, емделуші:

- Бұған дейін туысым донор болмақ болған. Бірақ сәті түспеді. Сонда да мен донор табылады деп күдер үзгенім жоқ. Бұл жолы ағза ауыстыруға үміткерлер өте көп болды. Менде бәрі сәтті өтті. Жағдайым түзеліп келеді. Бұйырса, отбасыммен жақын күндері қауышамын.

Статистикаға сүйенсек, қазір елімізде 150 науқас осы ағза донорына мұқтаж. Ал орталықта жылына шамамен 15 бауыр трансплантациясы жасалады. Бірақ бұл қажеттілікті толық жаппайды. Өйткені мәйіттік донор трансплантациясы елімізде әлі кенже қалып тұр. «Сала бірізді жолға қойылса, жыл сайын мыңдаған адамның өмірін арашалап қалуға мүмкіндік жоғары», – дейді мамандар.

Авторлары: Әсия Нұрлыбаева, Жандос Битабаров