Конституцияның 30 жылдығына орай сотталғандарға рақымшылық жасалуы мүмкін . Кеше осыған қатысты арнайы заң жобасы Мәжіліс депутаттарының қарауына алынды, деп хабарлайды 24kz.
Құжатқа сәйкес мемлекет қауіпсіздігіне қатер төндірмейтін қылмыс жасаған және әлеуметтік осал санаттағы сотталған азаматтар босатылмақ.
Альмира Оразбай, тілші:
- «Сотталғандар босатылады» дегенде халық елең етуі мүмкін. Алайда қазір бәрін жіктеп, түсінікті етіп айтып берейік. Әрине, алдымен елге қауіп төндірмейтін сотталғандардың босатылуы қаралады. Мәселен «рақымшылық» тізіміне кәмелет жасқа толмағандар, жүкті әйелдер, кәмелетке толмаған балалары бар аналар, Ұлы Отан соғысына қатысушылар мен мүгедектігі бар азаматтар және зейнеткерлер мен оларға теңестірілген адамдар ілігуі мүмкін.
Жанна Асанова, ҚР Парламенті Сенатының депутаты:
- Бұл бас бостандығынан айырылғандарға гуманизация шеңберінде жасалатын мемлекеттің қадамдары. Ол осал жандарға, әйел адамдарға тиісті болады. белгілі бір жағдайлармен қазір бала-шағасы жалғыз қалған азаматтарға, енді өзінің категориясы бар. Сол категорияға сәйкес амнистия жасалатын болады.
Рақымшылыққа қатысты заң жобасы қазір Мәжіліс депутаттарының қарауына алынды. Алдын ала болжам бойынша құжатқа сәйкес 4 мыңнан астам адам босталады. Оның 3,5 мыңы пробациялық бақылаудан, ал 632-сі қамау мекемелерінде отырғандар. Бұдан бөлек, түрмедегі 5500-ге жуық тұтқын мен пробациялық бақылауда жүрген тағы 5 мыңнан астам адамның жазасы қысқартылады.
Марат Бәшімов, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты:
- Ең маңыздысы, ол гуманизация процестерімен белгілі. Соның орбитасында 15 мың адамға қаралады. Түрмелерден шығарылады, жазалары қысқартылады. Бірақ процессте осындай үлкен адам құқықтарымен байланысты. Көбінесе әйел адамдар балалы, көпбалалылар бар, сондай жайттарға рақымшылықтың үлкен мағынасы ол – қоғамның сана-сезімі, адам құқығына деген жасалған шаралары деп айтып кету керек. Ауыр қылмыстар педофилия болсын, жемқорлық болсын, басқасын оларды ешкім түрмелерден шығармайды.
Осылайша, депутаттар: «Алаңдауға еш себеп жоқ», - дейді. Олардың айтуынша, елге және тұрғындарға қауіп төндірмейтін қылмыс жасаған азаматтар босатылады. Әсіресе, жазасына байланысты кәмелетке толмаған, жүкті және көпбалалы әйелдерге ден қойылады. Ал енді нақты нәзік жандарды алсақ, бұл жолғы рақымшылыққа 800-ден астам әйел ілінгелі отыр екен. Оның 109-ы босатылып, 700-ден астамының жазасы қысқаруы мүмкін. «Алайда заңгерлер мұндай амнистияның кемшін тұстары бар», - дейді. Айман Омарованың айтуынша, қаралатын заң жобасын «гуманистік акт» деуге келмейді. «Себебі бұл жолғы рақымшылық бөліп-жарып жасалған», - деді.
Айман Омарова, заңгер:
- Алаяқтықты айтатын болсақ, мысалы, алаяқтықтың көбі мемлекетке ешқандай зиян келтірілмегендер. Біреу біреуге 5 миллион береді, сосын одан 10 миллион талап етеді, қағаз жүзінде 10 млн болғасын соны айтады. Содан кейін 10 миллионды өтей алмайды. Енді отырғанның көбі алаяқтықпен, жымқырғанмен отырған әйелдер. Оны ешкім айтып тұрған жоқ: «Бұл қылмыскер емес», - деп. Қылмыскер. Бірақ біз рақымшылық жасап жатырмыз, сондай болу керек.
Ашық дереккөздердегі мәліметке сүйенсек, елімізде тәуелсіздік алғалы бері 9 рет рақымшылық жасалған. Бергіндегі, яғни, 2021 жылы 1 мыңдай адам түрмелерден босатылған. Ал 4 мыңға жуық адам пробациялық бақылаудан босап шықты. Ал бұл жолғы рақымшылық қылмыстық саясатты гуманизациялау мақсатында, Конституцияның 30 жылдығына орайластырылып отыр.
Авторы: Альмира Оразбай
