Урбанистика, жайлы қала ортасын қалыптастыру және Алматының сәулет мұрасын сақтау мәселесіне арналған жаңа ақпараттық-ағартушылық "Архитектор" бағдарламасын іске қосты.
Бағдарламада сарапшылар мен сәулетшілер қаланы жаңғырту үдерісі қалай жүзеге асатынын, қандай қиындықтарға тап болатынын және қала тұрғындарының өмір сапасын арттыруға арналған шешімдерді қарапайым әрі түсінікті тілмен түсіндіреді.
Бағдарламадағы алғашқы нысан – мемлекет қорғауындағы тарихи және мәдени ескерткіштер тізіміне енген Қазақ мемлекеттік циркі. 1962–1972 жылдары салынған ғимарат 2160 көрерменге арналған. Соңғы күрделі жөндеу жұмыстары он жылдан астам уақыт бұрын жүргізілген. Цирк директоры Мақсат Жайықовтың айтуынша, ғимаратқа жай жөндеу емес, кешенді жаңғырту қажет. Ескірген инженерлік жүйелер мен жылу шығынының көп болуы, әсіресе балалар үшін қолайсыздық туғызады.
Алматы қаласы Құрылыс басқармасы жүргізген тексеру барысында инженерлік желілерде, шатыр мен құрылымдарда ақау анықталған. Жаңғырту барысында цирктің тарихи келбеті толық сақталады: қасбет, сәндік элементтер және фойедегі түпнұсқа еден жабындысы өзгеріссіз қалады. Жұмыстар тек инженерлік коммуникацияларды, терезелерді, есіктерді және шатырды жаңартумен шектеледі.
Бағдарламада білім беру нысандарының жағдайы да қозғалады. Мысалы, салынғанына 100 жылдан асқан №90 мектеп-лицей апатты деп танылған. Ғимарат шамадан тыс жүктелген, кейбір құрылымдары оқушылар үшін қауіп төндіреді. Мектеп директоры Бұлбұл Оспанбек: "Балалардың қауіпсіздігі бәрінен маңызды. Ғимарат әлдеқашан күрделі жаңартуды қажет етеді", – дейді.
Құрылыс басқармасының жобалау және техникалық қамтамасыз ету бөлімінің басшысы Сырым Тұрлыбиның мәліметінше, техникалық тексеріс нәтижесінде сейсмонығайту, инженерлік инфрақұрылымды жаңарту, ғимарат ішін қайта жоспарлау, өрт қауіпсіздігін күшейту және аумақты абаттандыру сияқты шаралар қарастырылған. №56 гимназияда да сейсмонығайту жұмыстары жүргізілуде, барлық сәндік элементтер қайта қалпына келтірілетіні хабарланған.
Алматы қаласы әкімдігінің мәліметінше, қайта жаңғырту жұмыстары қаланың 2040 жылға дейінгі Бас жоспарына сәйкес жүргізіліп, қатаң бақылауда болады. Елдің құрметті сәулетшісі Жанат Айтілеу: "Ғимараттар жобада көзделген күйінде қалпына келтіріледі. Жұмыстар аяқталған соң алаңдағандар күмәнінің орынсыз екенін көретін болады", – дейді.
Қалада тарих және мәдениет ескерткіші саналатын 162 нысан бар, оның 34-і республикалық маңызға ие, қалғандары жергілікті маңыздағы нысандар. XIX–XX ғасырларда салынған кейбір ғимараттар уақыт өте келе тозып, қайта жаңғыртуды қажет етеді. Мемлекет қорғауындағы бұл нысандарда жөндеу жұмыстарын жүргізу кезінде тарихи келбеті толық сақталады.
"Архитектор" жобасы көрсеткендей, қаланы дамыту мен тарихи келбетін сақтау бір-бірімен тығыз байланысты. Ең бастысы – кәсіби көзқарас, тұрғындармен ашық диалог және қауіпсіздікті бірінші орынға қою.
