2021 жылдан бері аймақ ішіндегі жинақталған тікелей шетелдік инвестициялардың (ТШИ) орташа жылдық өсімі 24 пайыздан асқан.
Бұл – Еуразия кеңістігіндегі жалпы көрсеткіштен бірнеше есе жоғары қарқын, деп хабарлайды inbusiness.kz сайты.
Шыны керек, соңғы жылдары Орта Азия елдері арасындағы инвестициялық байланыстар күшейіп келеді.
2024 жылдың қорытындысында Орталық Азия елдері арасындағы өзара жинақталған инвестиция көлемі алғаш рет 1 млрд доллар межесінен асып, 1,15 млрд долларға жетті. Ал 2025 жылдың бірінші жартыжылдығы соңында бұл көрсеткіш тағы 12,5 пайызға өсіп, 1,3 млрд долларға дейін ұлғайған.
Аймақ ішіндегі инвестициялық серпінге ең алдымен Қазақстан мен Өзбекстан ықпал етіп отыр. Екі ел Орталық Азиядағы өзара инвестициялардың негізгі бөлігін қамтамасыз етеді. Мысалы, Қазақстанның үлесі – 72 пайыз (шамамен 928 млн доллар), Өзбекстанның үлесі – 28 пайыз (367 млн доллар).
Инвестиция тарту жағынан аймақта Өзбекстан көш бастап тұр. Орталық Азия ішіндегі барлық өзара ТШИ-дың 53 пайызы осы елге тиесілі. Одан кейін Қырғызстан (34%) және Қазақстан (11%) орналасқан. Инвестициялық ағымның басым бөлігі Қазақстан бизнесінің Өзбекстан аумағында жүзеге асырып жатқан жобаларына бағытталған.
Өсімнің негізгі қозғаушысы – Қазақстанның құрылыс компаниялары. Соңғы жарты жылда аймақ ішіндегі инвестиция өсімінің 60 пайыздан астамы, яғни шамамен 240 млн доллары, дәл осы жобалардың есебінен қалыптасты. Бұл Өзбекстан нарығына қазақстандық капиталдың жүйелі түрде кіре бастағанын көрсетсе керек-ті.
Салалық құрылымға келсек, құрылыс секторы 440 млн доллар көлемінде инвестиция тартса, өңдеу өнеркәсібіне 340 млн доллар бағытталған. Осы екі сала Орталық Азия ішіндегі барлық өзара инвестицияның шамамен 60 пайызын құрап отыр. Бұл аймақта экономикалық кооперацияның инфрақұрылым мен өндіріс арқылы дамып келе жатқанын аңғартады.
Жалпы алғанда, Орталық Азия елдері арасындағы қаржы қозғалысы сыртқы инвесторларға ғана тәуелді болудан біртіндеп арылып, ішкі аймақтық серіктестікке бет бұрғанын көрсетеді. Елдер бір-бірінің экономикасына қаржы салып, ортақ нарық пен өзара тәуелді экономикалық кеңістік қалыптастыруға кірісті.
