Биыл әлем бойынша жаңартылатын энергия қуатының жылдық өсімі 793 гигаватқа жетуі мүмкін, бұл 2024 жылмен салыстырғанда 11 пайызға көп. Ember аналитикалық орталығының есебіне сәйкес , өсімнің негізгі бөлігін күн энергетикасы мен Қытайдың жетекші технологиялары қамтамасыз етеді. Әлемде жаңартылған энергия өндірісінен көш бастап тұрған кім?

Кейінгі 10 жылда жаңартылатын энергия өндірісіндегі көшбасшылықты Қытай сақтап келеді. Сала сарапшыларының дерегінше, елдің үлесіне жаһандық жел турбиналарын өндіру қуатының 65%-ы, ал күн панельдерінің 80%-дан астамы тиесілі. Ел сондай-ақ энергия сақтау жүйелері мен электромобильдер өндірісінде де жетекші орынға ие. 2016 мен 2020-шы жылдар аралығында ҚХР-дағы баламалы энергетиканы дамытуға салынған инвестициялар 340 млрд еуродан асып түскен. Бұған қоса, Қытай өнеркәсібі стратегиялық маңызды минералдар өндіру және өңдеудің негізгі кезеңдерін де бақылауда ұстайды. Ел әлемдегі сирек жер элементтерінің шамамен 90%-ын, сондай-ақ кобальт пен литийдің 60–70%-ын өңдейді. Бұл металдар аккумуляторлар мен тұрақты энергетика элементтері үшін аса қажет.

Ал Батыс жарты шарда үздік бестікке енген жалғыз мемлекет — АҚШ. Ел жаңартылатын энергия көздерін дамыту бойынша екінші орынға көтерілді. Сарапшылардың есебінше, АҚШ-та жыл сайын жасыл энергия өндірісіне шамамен 35 млрд еуро инвестиция құйылады. Сонымен қатар мемлекет биоотын өндірісі бойынша әлемдік көшбасшы саналады, әсіресе биодизель және биоэтанол өндіруде алда келеді. Қазір АҚШ-та жаңартылатын энергия саласында ең жылдам дамып келе жатқан бағыт — жел энергетикасы, оның әлеуеті өте жоғары. 2024 жылы АҚШ-та өнідірілетін электр қуатының жалпы көлемінде жаңартылған энергия үлесі 30%-дан асты. Федералдық энергетиканы реттеу комиссиясы мен Энергетикалық ақпарат басқармасының болжамынша, 2027 жылдың соңына қарай бұл көрсеткіш 37%-ға жетпек.

Жаңартылатын энергетикаға инвестиция көлемі бойынша әлемде үшінші орында — Жапония. Елдегі баламалы энергетиканы дамытуға бағытталған инвестициялар жыл сайын 8–12 млрд еуро шамасында бағаланады. Үкіметтің жоспарында күн және жел сияқты жаңартылатын энергия көздерінің үлесін 2040 жылға қарай 40–50%-ға жеткізу бар. Сонымен қатар Жапония билігі көмір, газ және мұнай импортын қысқартуды көздейді. 2023 жылы бұл ресурстар Жапонияның энергияға деген қажеттілігінің 70%-ын құраған.

Авторы: Әйгерім Ардаққызы