Енді елімізде тарихи және мәдени мұра нысандарын іздеу кезінде техникалық жабдықтарды (металл детекторлар, радарлар, магниттік құрылғылар және басқалар) заңсыз пайдалануға тыйым салынады. Мұндай норма Мәжілісте бірінші оқылымда мақұлданған тарихи-мәдени мұра объектілерін қорғау мәселелері туралы заң жобасында қарастырылған.
Мәжіліс депутаты, «AMANAT» партиясы фракциясының мүшесі Асхат Аймағамбетов еліміз ескерткіштерді ғана емес, сонымен бірге тарихи құндылығы жоғары жәдігерлерді де жоғалтып жатқанын атап өтті.
«Құнды заттар шетелге кетіп, «қара нарықта» сатылып жатыр. Көп жағдайда оларды металл іздегіштер мен арнайы құрылғылар арқылы тауып алады. Сондықтан заң жобасында металл іздегіштер мен осындай құрылғыларды лицензиясыз пайдалануға тікелей тыйым салу ұсынылған. Бұл — тарихи мұрамызды тонаудан, қорғауға бағытталған нақты қадам деп ойлаймыз», – деді ол Мәжілістің жалпы отырысында.
Сондай-ақ депутаттар жер кадастрына ескерткіштердің қорғау аймақтарын енгізуді ұсынды.
«Бұл не үшін керек? Құрылысты бастағанға дейін азаматтар осы базадан тарихи-мәдени ескерткіштердің бар екенін білуі тиіс. Қазір ондай ақпарат жоқ. Сондықтан осындай жерлерге құрылыс салу қаупі бар. Бұл түзету бойынша Үкіметтің қолдауы қажет», – деді депутат.
Тағы бір мәселе – жергілікті тарихи-мәдени мұраны қорғау инспекцияларының жұмысы.
«Бүгінде олар қағаз жүзінде бар, алайда ешқандай құзыреті, бақылау тетігі мен ресурсы жоқ. Осы жүйені реттемейінше, нақты бақылау орнату қиын», – деп санайды мәжілісмен.
Бұдан бөлек, заң жобасында археологиялық жұмыстар нәтижесінде бұзылған жер учаскелері мен басқа да табиғи объектілерді міндетті түрде қалпына келтіру ережелері нақтыланған.
