Қазақстанда жасөспірімдер арасындағы жүктілік тыйылар емес.
Ақтөбедегі сұмдық жағдай қоғамның жан жарасын ашты. Бұл туралы Caravan.kz медиа порталының тілшісі толық жалғастырады.
Ақтөбе облысында болған оқиға елді дүр сілкіндірді. 9-сынып оқушысы дәл сабақ үстінде босанған. Алдын ала мәліметтерге қарағанда, қыз баланы оның әжесінің 64 жастағы күйеуі, яғни анасының өгей әкесі жүкті еткен. Анасы ажырасқан соң қыз әжесінің қолында тәрбиеленіп келген.
Ең сорақысы, қыз бала үш рет медициналық тексеруден өткен. Сонда дәрігерлердің бірі де оның жүкті екенін байқамапты.
«Әлде олардың дипломы сатып алынған ба? Жүкті баланың жағдайын көрмеу мүмкін емес. Мұндай оқиғада тек сол жиіркенішті қария емес, қыздың әжесі мен анасын да жауапқа тарту керек деп есептеймін. Әкесін де», — деп шүйлікті журналист Гүлбану Әбенова.
Қоғам белсенділері аталмыш оқиға ел трагедиясы екенін жазуда. Қыздың тағдыры үшін тек азғын қарт емес, оның айналасындағы ересектер анасы мен әжесі де жауапты дейді олар. Олар баланың өмірін, болашағын қорғаудың орнына үнсіздікпен қылмысқа жол берген.
Жүйенің әлсіздігі – трагедияның түп себебі
Бүгінгі трагедияның астарында жүйелік дерт жатыр. Яғни, немқұрайлылық пен жауапсыздық.
Журналистің айтуынша, қоғамның үнсіздігі де қылмыстың бір түрі.
«Біз тек педофилдермен емес, үнсіздікпен күресуіміз керек. Егер қоғам үндемесе, осындай сұмдықтар қайталана береді», – дейді ол.
Қыз үш рет дәрігерге қаралған, бірақ ешкім ештеңе байқамаған. Бұл медициналық саланың бетіне жағылған қара таңба.
«Сатып алынған диплом біреудің өмірін қиюы мүмкін қауіпті қару. Біз мұны түсінбейінше, әділет орнамайды», – дейді журналист.
Педофилдерге қатысты заң әлсіз
Журналистің жазуынша, елімізде педофилдерге қатысты заң жұмыс істемейді.
«Педофилдерге қатысты заң қашан қатаяды? Олардың есімі мен түрін жасыруды доғару керек. Қоғам бәрін білуге тиіс. Балаларды азғырғандар жазадан құтыла алмайтынын білсін, қорықсын», — деп ұсынды ол.
Журналистің пікірінше, балаға қол көтерген адамды қоғамнан жасыру қылмыскерді қорғаумен тең. Мұндайлардың аты да, түрі де ашық жариялануы тиіс.
«Жазадан құтылу мүмкін емес екенін халық білсін», – дейді ол.
Педофилдер жазадан қорықпайды себебі заң әлсіз. Жазаның жұмсақтығы оларға еркіндік беріп отыр.
Қазір аталмыш факт бойынша қылмыстық іс қозғалды.
«Аталған факті бойынша полиция тарапынан қылмыстық іс қозғалды. Күдікті тұлға анықталып, қамауға алынды. Қазіргі уақытта оқиғаның барлық мән-жайын, сондай-ақ құқық бұзушылықтың жасалуына ықпал еткен себептер мен жағдайларды анықтауға бағытталған сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүріп жатыр. Кешенді тергеу және іс жүргізу шаралары жүзеге асырылады. Істің барысы полиция департаменті басшылығының бақылауында», — деді Ақтөбе облысы ПД бастығының орынбасары Болат Көшқалиев.
Желі қолданушылары бұл жағдайға бейжай қарай алмайды.
«Кәмелетке толмаған баласына қамқор бола алмаған Ана да кінәлі. Анау педофил қатаң жазаға тартылсын. Мектеп ше? Туғанша байқамаған ба? Не деген сұмдық!», — деп жазды қоғам белсендісі Ақмарал Шантемірқызы.
«Бізде білім мүшкіл жағдайда. Сапа емес, ел атақ пен мансапқа жұмыс істеп кетті. Бәрі өз орнын, өз қабілетін білмейді. Шамасы келмесе де білем, істеймін дейді. Сондай бір тенденция өте ауыр. Бұндай құбылысты Түркиядағы ғалымдар әлеуметтік шіру деп атайды екен. Және бұл дерт бүкіл қоғамға жайылып барады. Сананы да өзгертті. Чеховтың тегешіне теңізді сидырғысы келетін кейіпкері орыс әлеуметінен аттап өтіп біздің әлеуметке келіп өсіп өркендеп жатқандай», — деп жазды Ермұханбетсұлтан Алайдар.
«Қазаннан қақпақ кетсе, иттерден ұят кетеді. Бұл білгенін жасайтын, барлығын сатып алатын Қоғам болды! Қайран елім, Қазағым, қайран жұртым деп Абай айтқандай ештеңе өзгермеген сияқты!», — деп наразылық білдірді Роза Үсенова.
Бұдан бұрын біз елімізде жасына жетпей, бойына бала бітіп, ерте жүктілік қабытын киетіндер саны артқанын жаздық. Өз баласынан жастар еріккеннен бас тартып отырған жоқ, дәстүрлер мен қалыптасқан стреотиптерді қоспағанда, елдің экономикалық-әлеуметтік жағдайы да басты себептердің бірі болып отыр.
Қоғамдық пікірді зерттеу институтының сауалнамалары мен сараптамаларының нәтижесінде Қазақстанда жасөспірімдер орта есеппен 15-19 жас аралығында ерте жыныстық қатынасты бастайтыны анықталды. Қатынасқа түскен жасөспірімдердің 16,7%-ы кемінде бір рет жүкті болған. Соның ішінде – 62%-ы босанған, 22%-ы – жасанды түсік жасатқан. Жасөспірімдердің 16%-ында жүктілік өздігінен түсік тастаумен аяқталған.
Оқи отырыңыз: Жасанды түсік жасайтындар көбейген: Балалы болудан бас тарту тек «ұятқа» негізделмеген.
