Сыртқы істер министрі 2025 жылғы 30 қыркүйектегі бұйрықпен азаматтық хәл актілерін мемлекеттік тіркеу саласында мемлекеттік қызметтер көрсету қағидаларына өзгерістер енгізді, деп хабарлайды Zakon.kz.

Атап айтқанда, некені бұзуды мемлекеттік тіркеу туралы өтініш көрсетілетін қызметті берушіге берілетіні нақтыланады:

  • ортақ кәмелетке толмаған балалары жоқ ерлі-зайыптылардың өзара келісуі және мүліктік даулар мен бір-біріне жазбаша нысанда не электрондық нысанда порталға өзге де наразылықтар болмаған кезде (қазақстандық үлгідегі неке қию туралы куәлігі бар Қазақстан Республикасының азаматтары арасындағы некені бұзуды тіркеу үшін);

ерлі-зайыптылардың бірі:

  • жұбайын (зайыбын) хабар-ошарсыз кетті, әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп тану туралы Қазақстан Республикасы сотының заңды күшіне енген шешімі, сондай-ақ қылмыс жасағаны үшін жұбайын (зайыбын) бас бостандығынан айыруға соттау туралы Қазақстан Республикасы сотының үкімі негізінде жазбаша нысанда құжаттарды қоса бере отырып;
  • қылмыстық қудалау органының жұбайын (зайыбын) халықаралық іздестіруге жариялау туралы қаулысының негізінде сот оны санкциялаған күннен бастап үш жыл өткен соң құжаттарды қоса бере отырып, жазбаша нысанда.

Құжаттарды қабылдау кезінде көрсетілетін қызметті беруші "салыстыру үшін" белгісімен некені бұзуды тіркеу бойынша Мемлекеттік қызмет көрсету үшін қажетті құжаттардың көшірмелерін көшіреді, содан кейін ерлі-зайыптылардың не ерлі-зайыптылардың бірінің өзара келісімі бойынша некені (ерлі-зайыптылықты) бұзуды мемлекеттік тіркеу туралы өтініш берген тұлғаларға құжаттардың түпнұсқаларын қайтарады.

Сонымен қатар, 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап "шетелде баланың тууын мемлекеттік тіркеу" мемлекеттік қызметін көрсетуге қойылатын негізгі талаптардың тізбесіне өзгерістер енгізіледі.

Осылайша, консулдық алымды төлеу екінші деңгейдегі банктер немесе банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар арқылы қолма-қол немесе қолма-қол ақшасыз нысанда жүзеге асырылады делінген.

Консулдық алымды төлеуден босату шарттары ҚР Салық кодексіне сәйкес регламенттеледі.

Осыған ұқсас түзету шетелде неке қиюды (ерлі-зайыптылықты) тіркеу кезінде де қолданылады.

Мемлекеттік қызметті көрсету мерзімі-жеке тұлғалар бірлескен өтініш берген күннен бастап бір ай мерзім өткеннен кейін.

Сондай-ақ, хабар-ошарсыз кеткен, әрекетке қабілетсіз деп танылған немесе кемінде үш жыл мерзімге бас бостандығынан айыруға қылмыс жасағаны үшін сотталған адаммен некені бұзуды мемлекеттік тіркеу көрсетілетін қызметті берушінің қамаудағы екінші жұбайына не әрекетке қабілетсіз жұбайының қамқоршысына немесе танылған адамның мүлкінің қамқоршысына жіберілген хабарламасын алған күннен бастап 45 күн мерзімнен кейін жүзеге асырылады делінген хабар – ошарсыз кеткен жұбайы.

Қылмыстық қудалау органының оны сот санкциялаған күннен бастап үш жыл өткен соң халықаралық іздеуге жариялау туралы қаулысы негізінде некені бұзуды мемлекеттік тіркеу – екі жұмыс күні.

Құжаттарды қосымша тексеру қажет болған кезде қызмет көрсету мерзімі қарау мерзімі ұзартылған сәттен бастап күнтізбелік үш күн ішінде көрсетілетін қызметті алушыны хабардар ете отырып, күнтізбелік 30 күннен аспайтын мерзімге ұзартылады.

Некені бұзу үшін қажетті құжаттар

Кәмелетке толмаған балалары жоқ ерлі-зайыптылардың өзара келісімі бойынша некені бұзуды тіркеу үшін:

  • некені бұзуды мемлекеттік тіркеу туралы өтініш;
  • жеке басын куәландыратын құжаттар немесе некені бұзатын цифрлық құжаттар сервисінен электрондық құжат (салыстыру үшін);
  • неке қию (ерлі-зайыптылық) туралы куәлік;
  • консулдық алымның төленгенін растайтын құжаттың түпнұсқасы.

Хабар-ошарсыз кеткен, әрекетке қабілетсіз немесе әрекетке қабілетсіз деп танылған адамдармен не қылмыс жасағаны үшін кемінде үш жыл мерзімге бас бостандығынан айыруға сотталған адамдармен сот шешімі негізінде некенің бұзылуын тіркеу үшін:

  • жұбайын хабар-ошарсыз кетті, әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп тану туралы ҚР сотының заңды күшіне енген шешімі, сондай-ақ қылмыс жасағаны үшін жұбайын кемінде үш жыл мерзімге бас бостандығынан айыруға соттау туралы ҚР сотының үкімі негізінде ерлі-зайыптылардың біреуінің некесін бұзуды мемлекеттік тіркеу туралы өтініш;
  • көрсетілетін қызметті алушының жеке басын куәландыратын құжат;
  • жұбайын (зайыбын) хабар-ошарсыз кетті, әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп тану туралы соттың немесе сот үкімінің заңды күшіне енген шешімі не кемінде үш жыл мерзімге бас бостандығынан айыруға қылмыс жасағаны үшін жұбайын соттау туралы сот үкімі;
  • неке қию туралы куәлік;
  • консулдық алымның төленгенін растайтын құжаттың түпнұсқасы.

Қылмыстық қудалау органының оны сот санкциялаған күннен бастап үш жыл өткен соң халықаралық іздеуге жариялау туралы қаулысы негізінде некенің бұзылуын тіркеу үшін:

  • қылмыстық қудалау органының жұбайын халықаралық іздестіруге жариялау туралы қаулысы негізінде ерлі зайыптылардың біреуінің некесін бұзуды мемлекеттік тіркеу туралы өтініш;
  • көрсетілетін қызметті алушының жеке басын куәландыратын құжат;
  • қылмыстық қудалау органының оны сот санкциялаған күннен бастап үш жыл өткен соң халықаралық іздеуге жариялау туралы қаулысы;
  • неке қию туралы куәлік;
  • консулдық алымның төленгенін растайтын құжаттың түпнұсқасы.

Қазақстаннан тыс жерлерде берілген құжаттар тиісті шет мемлекеттің тілінде мемлекеттік немесе орыс тіліне аударылуға жатады.

Бұйрық 2025 жылғы 18 қазаннан бастап қолданысқа енгізіледі.