Қазақстан Қаржы министрі Мәди Такиев 2025 жылғы 26 тамызда Үкімет отырысында 2026–2028 жылдарға арналған республикалық бюджет жобасының негізгі параметрлерін таныстырды. Құжатты Үкімет мақұлдап, Парламентке жолдады, деп хабарлайды Zakon.kz тілшісі.
Мәди Такиевтің айтуынша, бюджет жобасы 2026–2028 жылдарға арналған елдің әлеуметтік-экономикалық даму болжамының негізінде әзірленген.
"2026 жылға түсімдер 23,1 трлн теңгені немесе ЖІӨ-нің 12,6%-ын құрайды, ал 2028 жылға қарай 27,6 трлн теңгеге дейін ұлғаяды. Ұлттық қордан кепілдендірілген трансферт жыл сайын 2,8 трлн теңге көлемінде айқындалған. Бюджет тапшылығы ЖІӨ-ге шаққанда 2026 жылғы 2,5%-дан 2028 жылы 0,9%-ға дейін кезең-кезеңімен төмендейді", – деді министр.
Түсімдер мен бюджет тапшылығын ескере отырып, 2026 жылғы шығыстар 27,7 трлн теңгені құрайды. Бұл ағымдағы жылға қарағанда 2 трлн теңгеге артық. Ал 2028 жылы 29,7 трлн теңгеге дейін өседі.
"2026 жылға арналған республикалық бюджет шығыстары биылғы жылмен салыстырғанда 2 трлн теңгеге ұлғайып отыр. Келесі жылдың бюджеті алғаш рет Ұлттық қордан мақсатты трансферттер тартусыз теңгерілді және әлеуметтік бағдарын сақтап, нақты секторды мемлекеттік қолдау шараларының айтарлықтай артуымен ерекшеленеді. Сонымен бірге шығыстарды оңтайландыру және басымдықтарын айқындау жұмыстары жүргізілді. Базалық ағымдағы шығыстардың үлесі жалпы шығыстардың 15%-ынан 12,3%-ға дейін төмендетілді", – деп атап өтті министр.
Айта кетсек, бюджет әлеуметтік бағыттылығын сақтап отыр: әлеуметтік сала шығыстарының деңгейі қайта қаралған бірқатар шығыстар есебінен жалпы көлемнің 38,7%-ын құрады.
"Экономикалық өсімді ынталандыратын шығыстар 10,9%-дан 16,1%-ға дейін артып, 4 трлн 470 млрд теңгені құрады. "Бәйтерек" ҰБХ" АҚ арқылы 1 трлн теңге көлемінде қаражат бөлініп, өңірлердің дамуына тікелей әсер ететін елдік жобаларға бағытталады", – деді министр.
Әлеуметтік сала шығыстары 10 трлн 725 млрд теңге көлемінде көзделген. Бұл шығыстарда әлеуметтік төлемдерді инфляцияның орташа деңгейі – 10%-ға индекстеу, сондай-ақ зейнетақы мен жәрдемақы алушылар санының 288 мың адамға өсуі ескерілген. Сондай-ақ стипендияларды арттыруға және 19 392 білім алушыны оқыту контингентін ұлғайтуға шығындар жоспарланған.
Құжатта 2026 жылы нақты секторды қолдауға арналған бюджет шығыстары ұлғайтылып, 3 трлн 626 млрд теңгені құрайды.
Агроөнеркәсіп кешеніне 732 млрд теңге бөлінеді. Бұл қаражат АӨК субсидиялауға, сақтау және қайта өңдеу инфрақұрылымын дамытуға бағытталады. Қаржыландырудың мақсаты – азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және саланы технологиялық жаңарту.
Көлік инфрақұрылымына 855 млрд теңге қарастырылған.
Қауіпсіздік блогына бөлінген шығыстар 2026 жылы 3 трлн теңгеден асады, бұл ағымдағы жылға қарағанда 335 млрд теңгеге көп. Жалпы шығыстардағы үлесі шамамен 11%-ды құрайды.
Бұдан бөлек, республикалық бюджет жобасында субвенциялар көлемі:
- 2026 жылға – 5,1 трлн теңге,
- 2027 жылға – 6,4 трлн теңге,
- 2028 жылға – 6,8 трлн теңге деп белгіленген.
Бұған дейін 2035 жылға дейінгі экономиканы дамыту жоспары таныстырылғаны хабарланған болатын.
