Ұлттық паркке қатысты шешімін таппай жүрген күрделі мәселелердің бірі төлем жүйесі болатын. Журналистердің қатысуымен өткен прес тур барысында бұл мәселенің де шешімін тапқаны белгілі болды. Ұлттық парктің бүгінгі жағдайы мен жаңалықтары Ұлттық парк аумағына барған БАҚ өкілдеріне таныстырылды , деп жазады Egemen.kz.
Ұлттық паркте төлем жүйесі іске қосылды
Биылдан бастап кіру ақысын банк қосымшасы арқылы аудару жүйесі іске қосылды. Іле Алатауы ұлттық паркі басшылығының мәлімдеуінше баға көліктің көлеміне қарай есептеледі. Электрокар мен автобустарға да жеңілдік жоқ. Енді бұл бағыт ақылы трассалар сиякты терминалдарда бойынша жұмыс істейді.
Іле Алатауы табиғи паркі бас директоры Елнұр Ахметовтың айтуынша егер алдын-ала төлеп келсе, кезек мәселесінде кідіріс болмайды.
«Бүгінгі дейін электронды төлем жүйесі Алма-Арасан, Түрген, Бұтақты және Қаскелең шатқалдарында орналастырылды. Төлем бағасы көлік түріне қарай есептелген. Баға көліктегі орын санына қарап өсіп отырады. Былтыр шатқалға 824 мың адам келсе, биылғы 8 айдың көрсеткіш 1 млн адамға жеткен. Жол қауіпсіздігіне байланысты кейбір көліктердің паркке кіруіне шектеу қойылған болатын. Енді бұл жолдарды жөндеу, жарларды арнайы сым темір арқылы бекіту жұмыстары екі жылда аяқталады. Жол ашылған күнде арнайы экологиялық автобустар өткізіледі, дейді ол.
Орман өртін сөндіру стансасы салынды
Ұлттық паркте атқарылған тағы бір ауқымды жұмыс «Іле Алатауы» МҰТП Үлкен Алматы аумағында бірінші типтегі орман өртін сөндіру стансасының салынуы болды.
Алдағы жылы ұлттық парк аумағында орман өртін алыстан бақылайтын 17 құрылғы орнатылады. Ол камералар өртті тез анықтауға көмектеседі.
«Жалпы бізде орман өртін алдын алу шаралары ақпан, наурыз айынан басталады. Қазақстан бойынша біздің парк ең күрделі аймақ болып саналады. Өйткені, үлкен магаполистің жанында тұрғандықтан туристер өте көп келеді. Ұлттық парктің жалпы аумағы – 200 160 гектар. Парктің аумағы батыстағы Шамалған өзенінен шығыстағы Түрген өзеніне дейін 120 шақырымға созылып жатыр. Паркте 320 мемлекеттік қызметкер жұмыс жасайды. Орман өртінің алдын алу үшін алдымен адамдар табиғатты пайдалану мәдениетін меңгеруі қажет. Орманды өрттен сақтау, табиғатқа тағылық көрсетпеу бір адамның немесе бір мекеменің жұмысы емес, барша адамзатқа ортақ міндет болуы тиіс », дейді Іле-Алатауы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі Бас директоры.
Қазақстандағы ең биік аспалы көпір ашылды
Ұлттық парк аумағында сонымен қатар «Бақыт соқпақтары» жобасы аясында жаңа абаттандырылған тау маршруты мен Қазақстандағы ең биік аспалы көпір ашылған. Оны BI Group компаниясы өзінің 30 жылдығына орай сыйға тартқан.
Абаттандырылған тау маршруты Проходное шатқалы арқылы Терра алаңына және Алёшкин көпірінен 3330 метр биіктікте орналасқан Космостанцияға дейін жалғасады. Бұл – жаяу серуендеуді ұнататындар арасында кең таралған бағыттардың бірі. Маршруттың жалпы ұзындығы – 13,5 км, биіктік айырмашылығы – шамамен 1580 метр. Жобаның үшінші кезеңіне салынған инвестиция көлемі – 106 млн теңге.
Жоба аясында бұдан бөлек екі экоәжетхана (Ecodomeo), үш ағаш беседка-шале, 14 орындық, 80 метр қауіпсіздік қоршауы, 6 бағыттаушы және 4 ақпараттық карта орнатылған.
2019 жылдан бері «Бақыт жолдары» жобасы аясында 27 шм соқпақ абаттандырылды, бес маршрут ашылды, 10 жаппа, 56 орындық, 30 көрсеткіш және карта, 600 метрлік баспалдақ пен тұтқа, 14 ақпараттық панель орнатылған. Жалпы инвестиция көлемі шамамен 1 миллион АҚШ долларын (360 миллион теңге) құраған.
Бұл жоба неліктен маңызды деген сұраққа жауап берген компания өкілдерінің айтуынша жыл сайын Алматы тауларына мыңдаған адам жаяу серуендеуге келеді. Бірақ кейбір бағыттар қауіпсіз емес – соңғы 5 жылда 260-тан астам құтқару операциясы жүргізілген. Сондықтан «Бақыт жолдары» жобасы қауіпсіздікті, жайлылықты және экологиялық шешімдерді ұштастыра отырып, бұл жағдайды өзгертуді көздейді.
Ұзақтығы 13,5 км бағыт теңіз деңгейінен 3330 метр биіктікте орналасқан Ғарыш станциясына апарады. Биіктік айырмасы шамамен 1580 метрді құрайды.
Үшінші кезеңнің символы Алешкин көпірі — теңіз деңгейінен 3000 метрден астам биіктікте орналасқан 50 метрлік құрылым. Бұл хайкинг әуесқойларының арасында ең көп баратын орындардың бірі.
Маршрут бойында мыналар белгіленген:
- екі Ecodomeo экотуалеті,
- үш шале-күрке,
- 14 дүкен,
- 80 метр сақтандыру тұтқалары,
- алты көрсеткіш және төрт навигациялық инфопанель.
Жоба 2019 жылдан бастап жүзеге асырылып келеді. Осы уақыт ішінде Көк-Жайлау, Казактар шатқалы, Каменский жазығы учаскелерін, сондай-ақ Медео — Панорама шыңы бағыттарын қоса алғанда, бес түрлі бағыттағы 27 км тау соқпақтары абаттандырылды.
Барлығы алты жыл ішінде бағдарлама шеңберінде:
- 10 күрке,
- 56 дүкен,
- 30 көрсеткіш,
- 600 метр баспалдақ және сүйеніш,
- 14 навигациялық стенд.
Іске асыру барысында салынған инвестиция көлемі 360 миллион теңгеден асты.
«Бақыт жолдары» жалғасын табады
Компания өкілдерінің айтуынша жоба аясында 2026 жылы ұзындығы 17 шм болатын Бутаков шатқалындағы 4 маршрутты, 2027 жылы 11 шм болатын «Жапон жолы – экопост» бағыттарын абаттандыру жоспарлануда. Барлық бағыттар инфрақұрылыммен жабдықталады. Бұл бағытқа 335 млн теңге инвестиция тартылады. Сонымен қатар 100 млн теңге инвестиция бөліп, GPS-тректермен онлайн карталарды, тіркеу жүйесін, ТЖД-ға автоматты хабарлауды және қауіпсіздік нұсқауларын қамтитын цифрлық жүйе жасап, Алматы әкімдігіне берілмек.
Алдағы үш жылда бірқатар жаңа кезеңдер іске асырылады. 2026 жылы Бутаков шатқалында (17 км) төрт маршрутты абаттандыру басталады, ал 2027 жылы — «Жапон жолы — экопост» маршрутын (11 км) салу басталады. Барлық учаскелер навигация элементтерімен және демалыс аймақтарымен жабдықталады. Алдағы кезеңдердің жалпы бюджеті 335 млн теңгеге бағалануда.
Қауіпсіздік және сандық навигация
Жобаның негізгі міндеттерінің бірі тек эстетика мен ыңғайлылық қана емес, сонымен қатар туристердің қауіпсіздігі. Қауіпсіздікті сақтау мақсатында төмендегідей цифрлық жүйе әзірленуде:
- GPS тректері бар онлайн карталар,
- туристерді тіркеу жүйесі,
- ТЖМ автоматты хабарлау функциясы,
- қауіпсіздік жөніндегі ұсынымдар.
Дайын жүйе Алматы әкімдігінің балансына беріледі. Оның құны — шамамен 100 миллион теңге.
Іле Алатауы тауларына жыл сайын мыңдаған адам келеді, алайда инфрақұрылым мен қарапайым навигацияның жоқтығы мұндай жорықтарды қауіпті етеді. Соңғы бес жылда Алматы маңында 260-тан астам құтқару операциясы жүргізілді. Жобаны жүзеге асыру қала тұрғындары мен туристер үшін қауіпсіз әрі қолжетімді орта құруға мүмкіндік береді.
Маршрут жұмысына 150-ден астам еріктілер қатысты. Олар тек инфрақұрылым орнатып қана қоймай, Алёшкин көпірінде ту көтерді.
Жоба тұрақты туризм мен қалалық ортаны дамытуға бағытталған экологиялық және әлеуметтік бағдарланған бастаманың бір бөлігіне айналды. 2025 жылы бұл бастама жобаның артында тұрған ұйымның мерейтойына орай іске асырылатын 30 игі істің тізіміне енді.
