Алимент мәселесі әлем елдерінде өзекті . Міндетінен жалтарғандарға көп елде жаза қатаң.
Ал оның мөлшері әр елдің заңына қарай өзгеріп отырады. Мысалы, Америкада бала 21 жасқа толғанша ата-ана қаржылай қолдауға міндетті. Ал Түркияда ерлі-зайыпты ажырасса, баланы әкесі материалдық тұрғыда қамтамасыз етуі тиіс.
АҚШ-та балаға алимент 21 жасқа дейін төленеді
АҚШ-та алимент мөлшері екі әдіспен есептеледі. Алдымен, ата-ананың табысы біріктіріліп, жалпы қажеттіліктерге қарай бөлінеді. Мұнан бөлек, пайыздық модель де бар. Ата-ананың біреуінің табысынан белгілі бір мөлшерде алимент ұсталады. Мысалы, Нью-Йорк штатында бір балаға жалпы табыстың 17%-ы, екеуіне 25%, үшеуіне 29%-ы төленеді. Ата-ана бала 21 жасқа толғанға дейін қаржылай қолдауға міндетті. Ал мүгедектігі болса 26 жасқа дейін ұзартылады.
Бельгияда алимент бала жасына қарай есептеледі
Ал Бельгияда Азаматтық кодекс бойынша ата-аналар алиментті бірлесіп төлейді. Оларды есептеу кезінде баланың қажеттілігі, ата-ананың табысы, ажырасуға дейінгі отбасының өмір сүру деңгейі ескеріледі. Алимент мөлшерін анықтауда «Ролан Ренар ережесі» деп аталатын әдіс қолданылады. Соған сәйкес, 1-5 жастағы балаларға ата-ана табысының 12%-ы, 6-17 жастағыларға 15%, ал 17 жастан асса 25% мөлшерінде алимент төлеуге міндетті. Ерекше балаларға арналған шығын жоғары болады. Алимент баланың тұрғылықты жеріне қарамастан ай сайын төленеді. Оны төлейтін ата-анаға мемлекеттік салықты 80%-ға дейін төмендетуге мүмкіндік беріледі.
Таиландта алиментті ата-ана бірігіп төлейді
Таиландта ата-ананың екеуі де бала 20 жасқа толғанша оны қаржылай қолдауға міндетті. Егер ата-анасы заңды некеге тұрмаса, әкесінің бала алдында ешқандай міндеттемесі болмайды. Жергілікті заң бойынша некесіз туған баланы тәрбиелеу анаға жүктеледі.
Австралияда табыстың 25%-ы алиментке бөлінеді
Австралияда алимент мөлшері ата-ананың жылдық табысының 25%-ына тең. Көмекақы бала кәмелет жасына толғанға дейін төленеді. Міндетінен жалтарған ата-ананың шотынан алимент сомасы ескертусіз алынып отырады. Мұнан бөлек, ажырасу кезінде бала тәрбиелеп отырған әкесі мен анасы ортақ мал-мүліктің 65%-ын өз иелігіне қалдыра алады. Бұл процесс шамамен 2 жылдан 4 жылға дейін созылады.
Түркияда баламен бірге анаға алимент төленеді
Түркияда ерлі-зайыптылар ажырасса, сот көп жағдайда баланы әкесімен қалдырады. Өйткені отбасын асырау міндеті әкеге жүктеледі. Түркия азаматы баласының бар қажетін өтеуге міндетті. Балаға төлейтін алимент мөлшері – айына 100 бен 1000 доллар аралығында. Сондай-ақ анаға да алимент төленеді. Мәселен, ажырасқан ер адам әйелін екінші рет тұрмысқа шыққанша қаржылай қолдауға міндетті.
Авторы: Әсия Нұрлыбаева.
