ҚР Энергетика министрі 2025 жылғы 11 маусымдағы бұйрықпен мұнай өнімдерін өндіру мен өткізу мониторингін жүзеге асыру қағидаларын жаңа редакцияда бекітті, деп хабарлайды Zakon.kz.

Ережелерге бірқатар жаңа ұғымдар қосылды:

  • автожанармай құю станциясы – мұнай өнімдерін сақтауды және бөлшек сауда арқылы өткізуді қамтамасыз ететін, есепке алатын бақылау аспаптарымен жарақтандырылған технологиялық кешен және жабдық;
  • мұнай беруші – өзі дербес өндірген, Қазақстан Республикасының салық заңнамасына сәйкес заттай нысанда төленетін салықтар ретінде Қазақстан Республикасы алған, Қазақстан Республикасының аумағына өзі дербес әкелген (оның ішінде импорттаған) және (немесе) өзара байланысты жер қойнауын пайдаланушыдан және (немесе) Қазақстан Республикасының аумағына әкелуді (оның ішінде импорттауды) жүзеге асырған тұлғадан тікелей сатып алынған шикі мұнайды және (немесе) газ конденсатын мұнай өнімдерін өндірушіге, сондай-ақ Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерде орналасқан мұнай өңдеу зауыттарына беретін және осындай мұнайды және (немесе) газ конденсатын қайта өңдеу нәтижесінде алынған мұнай өнімдерін осы Заңда белгіленген шарттармен өткізуді жүзеге асыратын заңды тұлға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағына дербес әкелінген (оның ішінде импортталған) және (немесе) Қазақстан Республикасының аумағына әкелуді (оның ішінде импорттауды) жүзеге асырған тұлғадан сатып алынған және (немесе) жер қойнауын пайдаланушы өзі дербес өндірген шикі мұнайды және (немесе) газ конденсатын қайта өңдеу нәтижесінде алған және (немесе) оларды өзі дербес өндірген шикі мұнайды және (немесе) газ конденсатын қайта өңдеу нәтижесінде алған өзара байланысты жер қойнауын пайдаланушыдан тікелей сатып алынған шикі мұнайды немесе газ конденсатын қайта өңдеу өнімдерін мұнай өнімдерін өндірушіге (қуаты аз мұнай өнімдерін өндірушіні қоспағанда) беретін заңды тұлға;
  • мұнай өнімдерін өндіру және олардың айналымы саласындағы есепке алатын бақылау аспаптары деректерінің операторы – мұнай өнімдерінің айналымы саласындағы уәкілетті органға, оның аумақтық бөлімшелеріне, сондай-ақ мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті органға есепке алатын бақылау аспаптары деректерінің автоматтандырылған онлайн-берілуін қамтамасыз ететін, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған заңды тұлға;
  • уәкілетті органның ақпараттық жүйесі – жер қойнауын пайдалану саласындағы ақпаратты жинауға, сақтауға, талдауға және өңдеуге арналған "Қазақстан Республикасының жер қойнауын пайдалануды басқарудың бірыңғай мемлекеттік жүйесі" интеграцияланған ақпараттық жүйесі;
  • мұнай өнімдерінің базасы – мұнай өнімдерін қабылдауға, сақтауға, тиеп-жөнелтуге және өткізуге арналған технологиялық жабдықты, резервуар паркін, техникалық құрылғылар мен коммуникацияларды қамтитын ғимараттар мен құрылысжайлар кешені.

Мынадай шарттардың кемінде біреуі сақталған кезде:

  • мұнай берушіге жер қойнауын пайдаланушыдағы акциялардың (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы тиесілі болса;
  • жер қойнауын пайдаланушыға мұнай берушідегі акциялардың (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы тиесілі болса;
  • мұнай берушіні және жер қойнауын пайдаланушыны мұнай берушідегі және жер қойнауын пайдаланушыдағы акциялардың (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан көп пайызы тиесілі тұлға бақыласа, жер қойнауын пайдаланушымен өзара байланысты тұлға мұнай беруші деп танылады.

Мұнай өнімдерінің өндірісі мен айналымының мониторингін мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады және ол:

  • Қазақстан Республикасында олардың өндірілетін мұнай өнімдері көлемінің түрлері бойынша мониторингін;
  • Қазақстан Республикасында мұнай өнімдерін өткізу, оның ішінде мұнай өнімдерін экспорттау және импорттау мониторингін;
  • Қазақстан Республикасында өндірілетін мұнай өнімдерінің көтерме және бөлшек саудадағы бағаларының мониторингін;
  • мұнай өнімдерінің облыстарға, республикалық маңызы бар қала мен астанаға қажеттілігінің мониторингін;
  • Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан мұнай базаларындағы мұнай өнімдері көлемінің мониторингін қамтиды.

Мұнай өнімдерін өндіру мен өткізу мониторингі жөніндегі ақпаратты мұнай өнімдерін өндірушілер, қуаты аз мұнай өнімдерін өндірушілер, мұнай өнімдерін көтерме сауда арқылы берушілер, мұнай берушілер, мұнай өнімдері базаларының иелері, жергілікті атқарушы органдар, кеден ісі саласындағы уәкілетті орган ұсынған мәліметтер, сондай-ақ Заңға сәйкес айқындалған мұнай өнімдерін өндіру және олардың айналымы саласындағы есепке алатын бақылау аспаптары деректерінің операторы ұсынған мәліметтер негізінде мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті орган қалыптастырады.

Мұнай өнімдерін өндірушілер мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті органға:

  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 04:00-ге дейін, нысан бойынша мұнай және мұнай өнімдерінің қозғалысы жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 11:00-ге дейін, нысан бойынша мұнай өнімдерінің негізгі түрлерін тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 5-күніне дейін нысан бойынша мұнай өнімдерін өндіру жөніндегі ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 5-күніне дейін нысан бойынша мұнай өнімдерін тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша өндірушінің атауы бар ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер үшін дизель отынын тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 5-күніне дейін нысан бойынша мұнай және мұнай өнімдерінің қозғалысы жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша мұнай өнімдерін тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша өндірушінің атауы бар жылыту маусымы кезінде әлеуметтік-өндірістік объектілер мен мекемелер үшін мазутты тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты ұсынады.

Қуаты аз мұнай өнімдерін өндірушілер мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті органға:

  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 5-күніне дейін нысан бойынша мұнай өнімдерін өндіру жөніндегі ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 5-күніне дейін нысан бойынша мұнай өнімдерін жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 5-күніне дейін нысан бойынша мұнай және мұнай өнімдерінің қозғалысы бойынша ақпаратты ұсынады.

Мұнай өнімдерін көтерме сауда арқылы берушілер мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті органға:

  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша өндірушінің атауы бар ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер үшін дизель отынын тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша мұнай өнімдерін тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша өндірушінің атауы бар жылыту маусымы кезінде әлеуметтік-өндірістік объектілер мен мекемелер үшін мазутты тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша әуежайлар үшін авиациялық отынды тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін бойынша мұнай өнімдеріне арналған көтерме сауда бағалары жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00 дейін нысан бойынша мұнай өнімдерін импорттау жөніндегі ақпаратты ұсынады.

Мұнай берушілер мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті органға:

  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 11:00-ге дейін, нысан бойынша мұнай өнімдерінің негізгі түрлерін тиеп-жөнелту бойынша ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша өндірушінің атауы бар ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер үшін дизель отынын тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша өндірушінің атауы бар жылыту маусымы кезінде әлеуметтік-өндірістік объектілер мен мекемелер үшін мазутты тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша әуежайлар үшін авиациялық отынды тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты ұсынады.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары ағымдағы жылғы 15 желтоқсанға дейін мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті органға:

  • бағаларына мемлекеттік реттеу белгіленген бөлшек сауда арқылы өткізуге;
  • жылу беру кезеңінде жылумен қамтамасыз ететін ұйымдардың мұнай өнімдерін тұтыну жөніндегі болжамды ұсынады.

Жергілікті атқарушы органдар күн сайын, сағат 13.00-ге дейін мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті органға нысан бойынша облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана бөлінісінде автожанармай құю станцияларындағы бөлшек сауда бағалары жөніндегі ақпаратты ұсынады.

Мұнай өнімдері базаларының иелері мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті органға:

  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 13:00-ге дейін нысан бойынша мұнай өнімдерін тиеп-жөнелту жөніндегі ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 5-күніне дейін нысан бойынша мұнай өнімдерінің түсімі мен өткізілуі жөніндегі ақпаратты;
  • күн сайын, есепті күннен кейінгі күні сағат 09:00-ге дейін нысан бойынша сақтаудағы мұнай өнімдерінің нақты бар болуы жөніндегі ақпаратты ұсынады.

Талдаудың қорытындысы бойынша мұнай өнімдерін өндіру саласындағы уәкілетті орган ұсынылған ақпаратты жүйелейді және мыналарды:

  • күн сайын, сағат 09:00-ге дейін мұнай өнімдерін өндірушілер бойынша мұнай және мұнай өнімдерінің қозғалысы жөніндегі тәулік сайынғы жиынтық ақпаратты;
  • күн сайын, сағат 13:00-ге дейін мұнай өнімдерін өндірушілер бойынша мұнай өнімдерін тиеп-жөнелту жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • күн сайын, сағат 13:00-ге дейін мұнай өнімдерін өндірушілер бойынша әлеуметтік маңызы бар мұнай өнімдерін тиеп-жөнелту жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 10-күніне дейін мұнай өнімдерін өндірушілер бойынша мұнай өнімдерін өндіру жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 10-күніне дейін мұнай өнімдерін өндірушілер бойынша мұнай өнімдерін тиеп-жөнелту жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 12-күніне дейін қуаты аз мұнай өнімдерін өндірушілер бойынша мұнай және мұнай өнімдерінің қозғалысы жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 12-күніне дейін қуаты аз мұнай өнімдерін өндірушілер бойынша мұнай өнімдерін тиеп-жөнелту жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • күн сайын, сағат 16:00-ге дейін мұнай өнімдерін көтерме сауда арқылы берушілер бойынша мұнай өнімдерін тиеп-жөнелту жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • күн сайын, сағат 16:00-ге дейін мұнай өнімдерін көтерме сауда арқылы берушілер бойынша агротехникалық жұмыстарды жүргізу кезінде ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер үшін дизель отынын тиеп-жөнелту жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • күн сайын, сағат 16:00-ге дейін мұнай өнімдерін көтерме сауда арқылы берушілер бойынша жылыту маусымы кезінде әлеуметтік-өндірістік объектілер мен мекемелер үшін мазутты тиеп-жөнелту жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • апта сайын, әр жұмада мұнай өнімдерін көтерме сауда арқылы берушілер бойынша әуежайлар үшін авиациялық отынды тиеп-жөнелту жөніндегі жиынтық ақпаратты;
  • апта сайын, әр дүйсенбіде мұнай өнімдерін көтерме сауда арқылы берушілер бойынша көтерме сауда бағалары жөніндегі ақпаратты;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 1-күніне дейін жергілікті атқарушы органдар бойынша өңірлердің қажеттілігі жөніндегі мәліметтерді;
  • күн сайын, сағат 16:00-ге дейін Қазақстан Республикасындағы бөлшек сауда бағалары бойынша мәліметтерді;
  • ай сайын, есепті айдан кейінгі айдың 15-күніне дейін мұнай өнімдерін экспорттау және импорттау жөніндегі мәліметтерді қалыптастырады.

Бұйрық 27 маусымнан бастап қолданысқа енгізіледі.