Қазақстанда қаскүнемдер азаматтарға тұрғын үй алуға, кредит ресімдеуге немесе мемлекеттік бағдарламалар бойынша борыштарын есептен шығаруға көмектесуге уәде беретін алаяқтық жағдайлары жиілеп кетті.
«Жедел ресімдеу» немесе «мақұлдануына кепілдік беру» деген сылтаумен олар ақша аударуды талап етеді, содан кейін байланысқа шығуын тоқтатады. Бұл тұста зардап шегушілер қаражаттарынан қағылып, түрлі қиындықтарға тап болады.
Көп жағдайда мұндай схемалар жалған сайттар, мессенджерлер мен әлеуметтік желілердегі хабарландырулар, «кеңесшілердің» қоңыраулары және дербес деректерді беру туралы өтініштермен қатар жүреді. Кей жағдайларда алаяқтар адамдарды сендіру үшін ешбір жерде жазылмаған заңдарға немесе бағдарламаларға сілтеме жасайды.
Алаяқтар мемлекетке деген сенім мен азаматтардың, әсіресе қаржылық қиындықтарға тап болғандардың аңғалдығын пайдаланады. Олар қоңырау шалып, мессенджерлерде жазуы мүмкін, әлеуметтік желілерде хабарландырулар орналастырады немесе ресми порталдарға ұқсайтын жалған сайттар жасай алады. Басты мақсаты – ақшаға немесе дербес деректерге қол жеткізу.
Өзіңізді қорғау үшін не істеу қажет:
- Ресми ресурстардағы: eGov.kz, мемлекеттік органдардың сайттарындағы және олардың әлеуметтік желілердегі верификацияланған аккаунттарында жеңілдіктер мен бағдарламалар туралы кез келген ақпаратты тексеріңіз.
- Ресми шартсыз бейтаныс адамдарға ақша аудармаңыз.
- Мессенджерлер немесе хабарландырулар арқылы ресімдеуді ұсынатын делдалдарға сенбеңіз.
- Барлық мемлекеттік қызметтер тегін немесе ресми арналар арқылы ұсынылады.
Егер сізге ақылы түрде «кезектен тыс» көмек ұсынылса – абай болыңыз. Мұқият тексеріңіз және жақындарыңызға, әсіресе қарттарға ескертіңіз. Күдікті ұсыныстар болған жағдайда, полицияға хабарласыңыз немесе 1414 қысқа нөміріне қоңырау шалыңыз.
