Келер жылы елорда көшелерінде жүргізушісіз басқарылатын көліктер пайда болады.

Қазір автопилоттық техникаға арналған көшелер нақтыланып жатыр. Ал ақылды технологияны Қазақстандағы Лу Бань зертханасында білім алған отандық мамандар басқарады. Мемлекет басшысы Қытайға сапары барысында Төраға Си Цзиньпинмен кездесіп, елдегі тағы екі зертхананың ашылу рәсіміне қатысты. Ал ертең ШЫҰ-ның саммиті басталады. Ордалы отырысқа Қасым-Жомарт Тоқаев қатысады. Ол жиында не талқыланады? Президент сапарының алғашқы күні қалай аяқталды?

Бұл саммит қарсаңындағы түрленген Тяньцзинь. 14 млн тұрғыны болса да қала тым-тырыс. Басқосу Бохай шығанағының қыз-қыз қайнаған тіршілігін бір мезетке тоқтатқандай. Әр адым күштік құрылымның бақылауында. Тіпті кей көшелер толық жабылған. Жергілікті тұрғындардың қозғалысына кедергі көп, десе де жарқын болашаққа бастайтын кездесу үшін шыдауға дайынбыз дейді олар.

БЛИЦ:

- Кедергі болуы мүмкін. Бірақ мұның бәрі не үшін жасалып жатқанын түсінсең, бәрі өз орнына келеді. Демек, шыдай тұруға болады. Оған қоса, бүкіл әлем біздің қаламыз жайлы білетін болды. Бұған қуаныштымын.

- Қазіргі халықаралық жағдай күрделі, сондықтан әлемнің тыныштығын, өзара үйлесімді болуын тілейміз. Уақыт өте бейбітшілік кең етек жайғанын қалаймыз. Бұл отырыс сол үшін маңызды. Әсіресе өзім сияқты жастарға керек.

Алғашынды Шанхай бестігі болып құрылған шағын ұйым, қазір күллі әлемге ықпалы бар беделді бірлестікке айналды. Қазір бұл алаң арқылы 26 мемлекет байланысады. Он ел осы ұйымға мүше болса, екеуі бақылаушы, ал 14-і диалог бойынша серіктес. Әлем халқының тең жартысы осы мемлекеттерге тиесілі. Жаһандағы жер көлемі мен ЖІӨ-нің 25 пайызы да ШЫҰ елдерінің еншісінде.

Нарық үлкен, көрсеткіш көлемді. Тиісінше әр тараптың өз мүддесі бар. Қазақстан делегациясын Қасым-Жомарт Тоқаев бастап келді. Қытай тарапы мемлекет басшысын сән салтанатымен қарсы алды.

Қ. Тоқаев Қытай төрағасымен кездесті

Бұл жолғы сапар өте ауқымды. Кесте тығыз, жоспар көп. Тиісінше, Президент жұмысқа бірден кірісті. Алдымен, Қытай Төрағасы Си Цзиньпинмен келіссөз жүргізді. Саясаткерлер арасындағы берік достық баршаға аян. Бұл жолы олар мәңгі стратегиялық серіктестікті талқылады. Президент, алдымен, шығыстағы көршінің ұйымға төрағалық етуін толық қолдайтынын жеткізді. Оған қоса Си Цзиньпиннің тікелей қолдауымен қатынас бұрын-соңды болмаған қарқынмен дамып жатқанын зор ризашылықпен атап өтті.

Қасым-Жомарт Тоқаев, Қазақстан Республикасының Президенті:

- Мен осы сапарымның аясында Қазақ-қытай іскерлік кеңесінің отырысына қатысамын. Қытайдың бірқатар ірі компаниясының басшыларымен кездесемін. Биыл Қазақстанда Қытай туризмі жылы екенін ерекше көңілмен атап өткім келеді. Екі елдің мәдени-гуманитарлық ықпалдастығын нығайтуға қолайлы жағдай жасалған.

Қытай Төрағасы да серіктестікті тереңдетуге айрықша мән беретінін жеткізіп, байланысты жаңа деңгейге шығаруға ниеттімін деді. Кездесу барысында сауда-экономика, инвестиция және мәдени-гуманитарлық ынтымақтастықты нығайту жолдары қарастырылды.

Си Цзиньпин, ҚХР Төрағасы:

- Араға екі ай салып қайта жүздесіп отырмыз. Бұл қытай-қазақ қатынастарының деңгейі жоғары әрі ерекше сипатта екенін көрсетеді. Халықаралық ахуал қалай құбылатынына қарамастан, Қытай мен Қазақстан бір-біріне әрдайым сенім артып, арқа сүйей алатын стратегиялық серіктестер. Біз ашықтық пен өзара тиімді ынтымақтастық қағидаттарынан айнымай, тағдыры ортақ көршілес елдер қоғамдастығын құру бағытын ұстанамыз. Түпкі мүддеміз бен басты түйткілдерге қатысты мәселелерде бір-бірімізге жан-жақты қолдау көрсетуге әзірміз.

Елде жүргізушісіз басқарылатын көліктер жүйіткиді

Сапардың алғашқы күні еліміз үшін нәтижелі болды. Бейжің Астана үшін ұстанымдарынан бас тартуға дайын екен. Мұнда бір елге бір Лу Бань қағидасы бар. Бұл зертхана былтыр Өскемен қаласында ашылған еді. Десе де, саясаткерлер келіссөзден кейін Қазақстанда тағы қос Лу Бань зертханаларын ашты. Осылайша, Қазақстан үш зертхана ашқан алғашқы елге айналды.

Осының арқасында Келесі жылы елорда көшелерінде автопилоттық көліктер пайда болады. Қазір пилоттық жобаға берілетін көшелер нақтыланып жатыр.

Саясат Нұрбек, ҚР Ғылым және жоғары білім министрі:

- Пилоттық жоба келесі жылы басталады. Негізгі үш шеберхана соғылып, солардың негізінде кадрлар даярланады. Сертификация бағдарламаларының негізінде біздің оқытушыларымыз Тяньцзинь келіп оқып алды. Яғни бұл ресми алпауыт Қытай компанияларының берген көмегі. Үш шеберхана ашылатын болды. Жалпы есептегенде 9 млнға жуық инвестиция құйылады.

Лу Бань зертханасы жоғары технологиялармен жұмыс істейтін мамандарды әзірлейді. Өскемендегі оқу орны электромобиль мен автопилоттық көліктерге басымдық берсе, енді ашылған қос нысан жасанды интеллект, дрон және көлік саласына ақылды технологияларды енгізуге бағытталған.

Бекзат Аманов, тілші:

- Ал саммит ресми түрде ертең басталады. Бұл ұйым тарихындағы ең ауқымды жиын болмақ. Оған 20-дан астам елдің басшылары мен 10 халықаралық ұйымның жетекшілері келеді. Мұндай оқиға ұйым тарихында бұрын-соңды болмаған. Президенттер Тяньцзинь декларациясын қабылдап, 2035 жылға дейінгі даму стратегиясы бекітіледі деп жоспарланған.

Бекзат Аманов