Жетісу облысында орман қорындағы жерді пайдалану құны өсті.
Соған сәйкес енді омарташылар әрбір ұяға 250 теңге емес, 1000 теңгеден астам қаражат төлеуі тиіс. Ара өсірушілер мұндай өзгеріс тиімсіз екенін айтып қаражатты бұрынғы қалпында қалдыруды сұрап отыр.
Лепсіде тұратын Фархат және Радик Абузяровтар алты атасынан бері омарташы. Ағайындылар ара ұяларын жыл сайын «Жоңғар Алатауы» ұлттық паркінің аумағына орналастырады. Ерекше қорғалатын аймақты пайдаланғаны үшін төленетін ақы биыл еселеп өсті, дейді олар.
Радик Абузяров, омарташы:
- Бұған дейін біз әрбір ұяға 250 теңгеден төлейтінбіз. Ал қазір 1040 теңгеге дейін көтерілді. Біз сияқты шағын омарташылар үшін бұл тиімсіз. Биік тауға көтерілмей ақ төмен жаққа ара жаятын болсақ балдың сапасы төмендейді. Себебі жазықтағы алқаптарға гербецид себеді. Тұтас аймақтың бренді жоғалып кетуі мүмкін.
Лепсі ауылында жүзден аса омарташы бар. Солардың жиырма шақтысы «Жоңғар Алатауы» ұлттық паркінің аумағын пайдаланып, алманың атасы саналатын Сиверс ағашын тозаңдандыруға үлес қосып отыр.
Фархат Абузяров, омарташы:
- Гектарға 3 араның ұясы керек. Алманы дұрыс тозаңдандыру үшін. Дұрыс опеления болмай тұр. Оларды көбейту керек. Қазір омарташылар көбі нац парктің аумағынан көшіп кетеміз деп отыр. Біз неше жыл болды Қаз НИЖК пен жұмыс істеп жатырмыз. Біздің таудың аралары ол алма ағаштың аралары деп анықталды. Сиверс алмасын сақтау үшін аралар көп болу керек. Мысалы, бүкіл аймақтағы жүз омарташы бәрі нацпаркте отыру керек. Сол кезде сиверс алмасы өркендеп өсіп, жақсарады.
Ұлттық парк қызметкерлері біздің міндет табиғатты қорғау, тарифті белгілеу құзыретімізге жатпайды, дейді.
Талғат Ахунов, «Жоңғар Алатауы» МҰТП бөлім басшысы:
- Ол тарифтар облыстық мәслихаттың шешімімен айлық көрсеткішпен есептеледі. Ол ақша ұлттық паркке түспейді. Ол жергілікті ауданға бюджетке түсіп тұр. Бізде пайда омарталар. Сиверс алмағашын опыления жасап табиғатқа пайда түсіп отыр.
Орман қорын пайдалану құнын өсіру туралы ұсынысты жасаған облыстық табиғи ресурстар және табиғатты падалануды реттеу басқармасы. Олар әкімшілік аумақтың Алматы және Жетісу облысының бөлінуіне байланысты есептеу қайта жүргізілді, деп отыр.
Шынар Мейірманова облыстық табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасының бөлім басшысы:
- Біз оны есептеулерді заңға сәйкес жасаймыз. Барлық тексерулерден алдын ала өткізілді. Сараптамадан өттік. Бәрі мақұлдады. Ашық порталда да екі аптадан аса тұрды. Енді басқа аймақтармен салыстырғанда бізде ең төменгі баға болып тұр.
Ара өсірушілер бұрыңғы тарифті қайтарылса «Жоңғар Алатауы» паркіне шығатын омарташылар саны артып, олар ұлт байлығына баланған Сиверс алмасын сақтап, көбейтуге үлес қосар, еді деп отыр.
Шыңғыс Қалиден, Қуаныш Түргенбаев