Жасөспірімдердің жүктілігі пен түсік тастау статистикасы төмендемей тұр. Жыл сайын 15 пен 17 жас аралығындағы 2700-ден астам қыз жүктіліктің есебіне алынады , деп хабарлайды 24kz.

Ерте жастағы жүктілікті болдырмау үшін қайтпек керек? Президент жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссияның отырысында осы мәселе талқыланды. Мәдениет және ақпарат министрі Аида Балаеваның төрағалығымен өткен жиында сондай-ақ мамырда ұйымдастырылған репродуктивті денсаулық апталығының қорытындысы шығарылды.

Ерте жастан жыныстық қарым-қатынасқа түсу, отбасыдағы жыныстық тәрбиенің аздығы және тиісті білім беру бағдарламасының жоқтығы. Осының бәрі ерте жастағы жүктілікке әкеліп соғатын факторлар. Статистиканы сөйлетер болсақ, 2024 жылдың қорытындысы бойынша кәмелетке толмаған 2755 қыз жүктілігі бойынша есепке тұрған. 15-17 жас аралығындағы 1455 қыз сәбилі болды. Сондай-ақ жасы 14-тен төмен 22 жеткіншек босанған. Былтыр 355 қыз түсік жасатты. Бұл 2016 жылғымен салыстырғанда екі есе қысқарған көрсеткіш. 14-ке дейінгі қыздар арасында жыл сайын 16 жағдайдан тіркеледі. Отырысқа қатысқан денсаулық сақтау министрі, медицина жүйесінің жасөсіпірімдермен байланысын үзіп алғанын мойындады. Дегенмен, Ақмарал Әлназарова ведомствоның тиісті жұмыстарды жүйелі жолға қоюға дайын екенін жеткізді. Осы ретте, жер-жердегі салауатты өмір салты орталықтарының жұмысы жанданатынын айтып қалды.

Ақмарал Әлназарова, ҚР Денсаулық сақтау министрі:

- Өкінішке қарай, 2016-2017 жылдары бұл қызмет толығымен бәсекелес ортаға тапсырылды. Алайда сол кезде бәсекелес орта қызметті тиісінше атқаруға дайын болмай шықты. 2025 жылдың 1 маусымынан бастап бұл қызмет денсаулықты сақтау орталығына тапсырылды. Оның әр өңірде филиалдары бар. Енді сол салауатты өмір салтын сақтаудың мемлекеттік жүйесін қалпына келтіріп жатырмыз. Әрине, осы ретте жергілікті атқарушы билік тарапынан қаржылық қолдау қажет. Отырыстың хаттамасына осы мәселені қоссаңыздар екен.

Мамырда репродуктивті денсаулыққа арналған республикалық апталық өткен еді. Науқан 500 мыңға тарта жасты қамтыған. Апталықтың қорытындысы бойынша репродуктивті денсаулықты қорғау мәселесі жөінен арнайы ведомствоаралық комиссия құру ұсынылды.

Жұлдызай Ысқақова, ҚР Президент жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия төрағасының орынбасары:

- Өйткені мектептерде репродуктивті денсаулық мәселесі аса көтерілмейді. Денсаулық сақтау министрлігі де бұл мәселені көтеріп отыр. Себебі, әртүрлі жастағы балалармен түрлі тақырыпта еркін сөйлесу қажет. Құзырлы орған бұл тақырыптан алшақ. Сондықтан біз арнайы комиссия құру мәселесін көтердік. Осылайша, білім беру жүйесінде репродуктивті денсаулық тақырыбын оқыту процесіне енгізу бойынша кеңес беруге болады. Балалардың қауіпсіздігі үшін бұл өте маңызды.

Репродуктивті денсаулықты сақтау науқанмен шешілетін мәселе емес. Комиссия төрағасы оны жүйелі жұмысқа айналдыру керегімен толық келісті. Сондықтан жазғы лагерьлер мен демалыс аймақтарында түсіндірме жұмыстарын жалғастыруды тапсырды.

Аида Балаева, ҚР Мәдениет және ақпарат министрі:

- Жинақталған тәжірибені ескере отырып, шілде мен тамыз айларында жазғы лагерьлерде тағы да осындай апталық жүргізуді ұсынамын. Осы ретте оқу-ағарту министрлігінен қолдау көрсетуді сұраймын. Ұлттық комиссия мүшелері мен денсаулық сақтау министрлігі демалыс орындарына барып, 20-30 минуттық түсіндірме жүргізуге рұқсат берсе деймін.

Сонымен қатар облыс әкімдері онлайн қатысқан жиында қыздарын ерте тұрмысқа беретін ата-ананың жауапкершілігін арттыру ұсынылды. Бұл ретте денсаулық сақтау, оқу-ағарту және ішкі істер министрлігінің өзара іс-қимылын қамтасыз ету қажет. Бұдан бөлек, қыздардың ғана емес, ұл балалардың да репродуктивті денсаулыққа мән беруі маңызды екені айтылды.

Авторлары: Бақыт Топтаева, Ербол Дайыров