2026 жылға арналған болжам бойынша Алматы, Астана және Атырау облысы республикалық бюджетке өз үлесін қосып қана қоймай, қалған өңірлерге де қаржылай көмек көрсетеді. Ал қалған аймақтар субвенцияға тәуелді, деп хабарлайды Egemen.kz.

Energy Analytics арнасының мәліметінше, әсіресе Түркістан облысы бюджетке ең көп тәуелді өңір ретінде ерекшеленеді. Оның қажеттіліктері үш өңірдің жалпы үлесін құрайтын қаражаттан асып түседі.

Бюджетке неліктен тек үш өңір ғана үлес қосады?

  • Атырау облысы – мұнайлы аймақ. Мұнда ірі кен орындары мен оларға қызмет көрсететін сервистік сектор бар.

  • Астана – елдің әкімшілік және экономикалық орталығы. Мұнда ұлттық компаниялар мен ірі мұнай-газ компанияларының бас кеңселері тіркелген, яғни негізгі табыс батыста жасалса да, салық түсімі елордада қалады.

  • Алматы – қаржы секторының орталығы: банктер, сақтандыру компаниялары, қор нарығы және қосалқы қызметтер.

Jai Sandar арнасының мәліметінше, Ұлттық банктің елордаға көшірілуіне қарамастан, Алматы «Қаржылық астана» мәртебесін сақтап отыр. Айта кетейік, бұған дейін Маңғыстау, Батыс Қазақстан және Ақтөбе облыстары бюджетке айтарлықтай үлес қосып келген.

1

Сарапшылардың болжамынша, алдағы жылдары тізімге Павлодар облысы мен Маңғыстау қосылуы мүмкін. Бірақ аймақтар санының азаюы, олардың табысынан шығынының көп болуы мәселеге айналып барады. Тұтастай алғанда елдің жалпы экономикасы өз мүмкіндігіне сай дамымай, белгілі бір өңірлер мен салаларға тәуелді болып отыр.

Energy Analytics жазуынша, егер бюджет және өңірлік саясат қайта қаралмаса, Қазақстан ренталық экономика моделінде қала береді. Яғни, шектеулі өңірлер мен салалар қалған аймақтарды қаржыландыруға мәжбүр болады. Бұл жергілікті салық базасын кеңейту мен өңірлік экономиканы дамытуға жол бермейді.