Жүк тасымалының тағы бір түрі автокөлікпен жеткізу.
Қазіргі таңда бұл тасымал түрі Қазақстаннан Қытайға тауар жеткізудің тиімді жолы саналады. Мәселен, биыл Жетісу облысындағы 5 кеден бекеттері арқылы 586 мыңнан астам жүк көлігі өтіп, тауар тасымалдаған. Бұл былтырмен салыстырғанда 10 пайызға артық. Әсіресе визасыз режим енгізілгені, алыс-беріс ұлғайды, дейді мамандар.
Шыңғыс Қалиден, тілші:
- "Нұр жолы" Орта Азиядағы ең үлкен автокөлік кеден бекеті. Күніне орта есеппен екі мемлекет аумағына 2100-2200 жүк көлігі қатынайды. Яғни Қазақстан мен Қытай Халық республикасы арасындағы тауар айналымның шамамен 50 пайызы осы аумақ арқылы тасымалданады. Мұнда кедендік тексерістің бәрі автоматтандырылған. Мемлекеттік органдар бір терезе қағидасымен жұмыс істейді. Сонымен қатар интеграциялық бақылау жүйесі енгізілген. Ал 2023 жылдың 14 тамызынан бастап қанатқақты жоба ретінде 24/7 тәуліктік қызмет көрсету кестесіне көшкен. Соның нәтижесінде еліміздің транзиттік әлеуеті артқан.
Ерік Дәукенов, "Нұр жолы" кеден бекеті басшысының орынбасары:
- Бұл жерден шыққан тауарлардың басым бөлігі Қазақстанға, Ресейге, Еуропаға кетіп жатыр. «Нұр жолы» жылдан жылға тауар айналымын көбейтіп жатыр. Мысалы, 2023 жылы 250 мыңнан астам тауарлар мен көлік құралдары өтті. Былтырғы 24 жылы 439 мыңнан астам тауарлар мен көлік құралары өтті. Сонымен қатар кедендік салықтар да көбейіп жатыр. Мысалы 24 жылы 144 млрд теңге ақша құйылған болатын. Қазіргі таңда осы 25 жылдың 7 айлық қорытындысы бойына 101 млрдтан артық ақша мемлекеттік бюджетке түсіп отыр.
Шыңғыс Қалиден, тілші:
- 2023 жылы екі ел арасында визасыз режим енгізілгені белгілі. Содан бері келімді-кетімді туристер де көбейген.
Ерік Дәукенов, "Нұр жолы" кеден бекеті басшының орынбасары:
- 22 жылы 19 мың адам өтетін болса, визасыз режим енгізілгеннен бастап 445 мың адам өтті. Бір жылда. 2024 жылы ол сан екі есеге өсті. 873 мың адам өтті.
Шыңғыс Қалиден, тілші:
- "Қорғас" Шекарамаңы Ынтымақтастық Халықаралық Орталығы арқылы да тауар тасымалданады. Биылғы жеті айда 934 мың адам еркін экономикалық аймақта сауда-саттық жасаған екен. Туристердің құжаттарын тексеру, барыс-келісін жеңілдету үшін кеден бекеті цифрландырылды. Жаңа жүйенің енгізілгеніне бүгін тұп тура бір жыл толып отыр.
Ілияс Мұхитұлы, "Қорғас" ШЫХО басшысының орынбасары:
- Бізде кедендік тауарлар қабылдау пунктінде толықтай 100 процент цифравизацияға ауыстық. «НИИП кеден» деген. Кедендік тексеріс екі есе азайды. Цифровизация нәтижесі салыстырсақ 24 жылдың жеті айымен салыстырғанда 2024 жылы 1 млн 29 мың адам кірді. 99 млн кедендік төлемдер бюджетке түсті. 25 жылдың жетінші айымен салыстырғанда 934 мың адам кірді. 250 млн кедедік төлемдер кірді.
Шыңғыс Қалиден, тілші:
- Айта кетейік Жетісу облысының Қытай Халық республикасымен шектесетін шекаралық аймағында бес кеден бекеті бар. Тауар темір жол, жүк көліктері арқылы тасымалданады. Келешекте осы аумақта әуежай салу жоспарланып отыр.
Шыңғыс Қалиден, Жеңіс Әбдірешов
