Енді Мәжілісте талқыланған екінші аса маңызды мәселе — халықты дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету жайы. Жоғары аудиторлық палатаның есебі елдің бекер күйінбейтінін көрсетті. «Не сұмдық?» деп аяқталатын бірнеше мысал келтірейік. Дәріні тіркеу рәсімі заң бойынша 210 күнге созылуы тиіс. Бірақ шын мәнінде кей науқастар үшін бұл мерзім 1275 күнге дейін ұзарып кеткен. Ал «өз адамдарына» – 25-ақ күн жеткілікті деп жазды А.Аймағамбетов, телеграм әлеуметтік желісіндегі парағында.
Депутат арзан, бірақ науқасқа ауадай қажет дәрілерге ешкім өтінім бермейтініне де тоқталған. Мысалы, ішілетін пенициллин бізде тіркелмеген. Яғни әлемде бар дәрі – елімізде жоқ.
Сонда арзан пенициллин жоқ болғасын, дәрігерлер бірден қымбат антибиотиктерді жазады деді депутат. «Көптің қалтасы көтереді, осыған өтініш берейін» дейтін бірде-бір компания шықпағанына таңғалмайсың. Ашкөздіктің шегіне жеткен.
Ал бақылау әлсіз деген жұмсақ естіледі. Қараңыз — емдейтін хаттамалардың 70%-ы 5 жылдан 12 жылға дейін қайта қаралмаған. Ғылым қарқынды дамып жатыр, ал біздікілер жаңа әдістерді енгізуге енжар. Неге? Себебі тиімсіз дәрілерді хаттамадан шығару үшін сол препараттың өндірушісі өтініш беруі керек екен. Ол өлсе сөйте ме? Соңғы жылдары тиімділігі төмен екені дәлелденген, Денсаулық сақтау министрлігі ресми қорытынды жасаған препараттардың өзі шығарылмаған.
Ал дәрілердің бағасы – ол бөлек әңгіме. Кейбір дәрілердің бағасына 172% үстеме қосылған (Еуропада бұл шек – 30%).
Мемлекеттік үйлестіруші СК-Фармацияға келсек, жалпы сатып алу мөлшері 491 млрд теңге. Бірақ тауарлардың көбі тікелей зауыттан емес, делдалдар арқылы алынады. Ал логистика үш-ақ компанияның қолында.
Депутат Бақытжан Базарбек дәрі-дәрмекпен қамту саласындағы төбе шашың тік тұратын фактілерді тыңдап отырып, ойға бірден «фарммафия» деген сөз оралады деді.
Раушан Сайлауқызы талдайды.
