Осылайша Еуропалық Одақ пен Қазақстан арасындағы стратегиялық серіктестік биыл жаңа белеске шықты. Брюссельде өткен «Қазақстан – Еуроодақ» ынтымақтастық кеңесінің 22-ші отырысы екіжақты кеңейтілген серіктестіктің 10 жылдығымен тұспа-тұс келіп отыр. Осы аралықта Еуроодақ Қазақстанның ең ірі сауда және инвестициялық әріптесіне айналды.
Ресми деректерге сәйкес, 2024 жылы Қазақстанның Еуроодақпен алыс-берісі $50 млрд долларға жуықтаған. Ал Еуропадан еліміздің экономикасына бағытталған жалпы инвестиция 200 миллиард доллар шамасында. Елде еуропалық капиталы бар төрт мыңнан астам компания жұмыс істейді. Серіктестіктің маңызды бағыттарының бірі — визалық режимді жеңілдету. Бұл мәселе биыл ресми түрде жаңа кезеңге өтті.
Кая Каллас, Еуропалық Одақтың Сыртқы істер және қауіпсіздік саясаты жөніндегі жоғарғы өкілі:
- Біз визалық режим мен реадмиссияны жеңілдету туралы келісім бойынша келіссөздерді ресми түрде бастаймыз. Қазақстан азаматтары Еуроодаққа сапарлауға ынталы. Келісім күшіне енгеннен кейін визаларды рәсімдеу жылдам әрі оңайырақ болады. Қарау мерзімі қысқарады, алымдар мен құжаттар саны азаяды.
Экономикалық байланыстар да кеңейіп келеді. Қазақстан Еуропаның энергия қауіпсіздігінде маңызды рөл атқарады. Одақтың мұнай импортының 13 пайызы мен уран сұранысының 16 пайызы біздің елге тиесілі. Сонымен қатар, Қазақстан Еуроодақ анықтаған 34 стратегиялық маңызды элементтің 21-ін жеткізуге қабілетті. Брюссельдегі сараптамалық пікірталаста серіктестіктің болашағы жоғары бағаланды.
Роман Василенко, Қазақстанның Бельгиядағы елшісі:
- Бұл қатынастар өзара тиімді. Олар бізді мықтырақ әрі қуаттырақ етіп, өркендеуімізге себепші болады. Алдағы онжылдықта Қазақстан мен Еуропалық Одақ бұрынғыдан да жақындай түседі деп ойлаймын.
Екіжақты ынтымақтастықтың тағы бір басым бағыты — Транскаспий халықаралық көлік бағыты, яғни Орта дәліз. Әлемдік жеткізу тізбектері өзгеріп жатқан кезеңде бұл маршрут Еуропа мен Азияны байланыстыратын ең сенімді және баламалы жолдардың біріне айналып келеді. Қазақстан аумағынан өтетін 13 халықаралық көлік дәлізі құрлық транзитінің шамамен 85 пайызын қамтамасыз етеді.
Оливье Арифон, Лилль қаласы католик университетінің профессоры:
- Транзиттік дәліз өте тиімді. Серіктестер бірге жұмыс істеуге дайын. Бірлескен кәсіпорындар құрылып жатыр. Жүк ағыны шамамен 2,5–3 есе өсіп жатыр. Сондықтан әріптестіктің дамуына басымдық беру – толығымен қисынға келетін шешім.
Қазақстан мен Еуроодақ арасындағы байланыс бүгінде сауда мен энергетикадан әлдеқайда кең ауқымды. Ол көлік логистикасын, жасыл экономика және цифрлық трансформацияны, гуманитарлық және академиялық байланыстарды қамтитын жан-жақты серіктестікке айналды.
Авторы: Әйгерім Ардаққызы
