Көкжиекке қарадым,
Теңеуі жоқ дара әнім!
Талай қазақ жете алмады өзіңе,
Аңсап еді жусан иісін даланың!
Емірендім, езілдім,
Бәрін анық сезіндім!
«Отансыздық» деген ауыр ұғымның,
Жанды жеген азабынан безіндім!
Қасиетті қорғаным,
Үміттер мен арманым!
Жер бетінің жұмағына теңедік,
Мынау «қызыл сызықтардың» аржағын.
Ұрпағымын батырдың,
Ұрпағымын ақынның!
Ұланғайыр сағыныштан өртеніп,
Өлең болып балқып бара жатырмын!..
2
«Атажұртың – жырақта!.. »
Осы сөзді құйып өстік құлаққа.
Аянбадық кір жұқтырмау үшін біз ,
Ар-намысқа, Алаш деген ұлы атқа.
Оңашада отырып,
Отан жайлы тебірене оқыдық.
Бабалардың өсиетін өшірмей,
Алтын жіппен санамызға тоқыдық.
Баяу ғана ән салдық,
Шөліркеген жан секілді тамсандық.
Сахараның елестетіп келбетін,
Сәйгүлікке күмістелген ер салдық.
Миымызға сақтадық,
Оны айтқанда күлетінбіз шаттанып.
Үлкен бе әлде, кіші ме әлде – бәрібір,
Өзін өзі ұмытатын жоқ халық.
3
... Сынағандай сайтан ғасыр күшіңді,
Төңкерістің тұзағына түсірді.
«Мықтылардың» мысы құрып бірдемде,
Өрекпіген талай кеуде кішірді.
Тәлей ме екен, тағдыр ма екен кім білсін?!
Өз ырқыңнан айырылған күн құрсын!
Батырсың ба, қабырғалы байсың ба,
Атажұрттан айырылсаң – тұлдырсың!..
Кең өлкеден керегіңді табасың,
Кездеспейді сен іздеген жарасым?!
Қайсы қазақ шығарады есінен,
Ұрпағына уыз берген анасын!?
Атажұрттың көлі шалқып, көгі өссін,
Дүниемен терезесі теңессін!
... Жата қалып топыраққа аунасам,
«Қайдан келген қара бала ?!» демессің.
4
Тіршілікті ұғу қиын, қарағым!..
Тыңдағанбыз замананың зар әнін.
Жазылса да орны кейде сыздайды,
Сол күндерден қалып қойған жараның.
... Ажал бізге ашқан еді аранын,
Ажыратты тоғыз жолдың торабын.
Тоқтатуға дәрменіміз жетпеді,
Озбырлықтың ұйытқыған боранын.
Қимай қарап қырқадағы бұлаққа,
Жылай-жылай жылжығанбыз жыраққа.
Атажұртқа деген ұлы махаббат,
Көкіректен жоғалмады бірақта.
Құпия жоқ өздеріңнен жасырар!
(Білгің келсе «ақтаңдақты» есіңе ал).
«Күн шуағын төгіп тұрса Арқаға,
Арғы бетке арқар ауып несі бар?!»
Паналадық танымайтын қиырды,
Үскірік жел бетімізге жиі ұрды.
Шарасыздық қолымызды «кісендеп»,
Көздің жасы қойнымызға құйылды.
Талықсыдық, тал қармадық, құладық!
Жаратқаннан жанға сауға сұрадық.
... Ауру қарт ат үстінде шыдамай,
Алқынады қара терге шыланып...
Дала кездік, өзен кештік, тау астық,
Қуырылған құм белдерде адастық.
Ұрпақ үшін тасырқауды ұмытып,
Құлан жортпас қиялардан жол аштық.
Аянышты еді біздің халіміз,
Қар үстіне тамшылады қанымыз!
... Сөйтіп жүріп отын жақтық ошақтың,
Бозторғайша шырылдады жанымыз.
«Елім-ай!»-лап өксіп шықты әніміз,
Көнді аязға, көнді ыстыққа тәніміз!
Біздер мынау жел ұшырып әкеткен,
Алты алаштың шашыраған дәніміз.
5
Қай жақта да қариялардан үлгі алдық,
Қазақ үшін бұл – ереже, бұл – жарлық!
Тіршіліктің қазанында бұрқылдап,
Арпалыстың азабында шыңдалдық.
Тәуекелдің байламына бас ұрдық,
Маңымызға жоламады масылдық.
Салтымыздың әшекейін сақтаған,
Алтын сандық сияқтанып ашылдық.
... Жаңа толқын ұмтылады көктемге,
(Не шығады өкпелеуден өткенге?!)
Үзіп алмай үміт жібін жалғадық,
Күн сәулесін шаңырақтан төккенде.
Аққу-қаздар оралады көк көлге,
Қызғалдақтар құлпырады бөктерде.
Адамзатқа «ашу – дұшпан, ақыл – дос»,
Қателігін түземейтін жоқ пенде.
6
Жаратқанның жазуына таңғалдық,
Жорта жүріп, қорқа жүріп жандандық!
«Мың өліп, мың тірілетін» ұлыстың,
Мәңгі жасай алатынын аңғардық.
Ойы терең бабалардың жыры анық,
Уықтардан отауларды құрадық.
Қазақ деген – қызыл емес, ақ емес,
Қазақ деген – бөлінбеген бір-ақ ұлт!
Жұқарса да жұлынбады тағамыз,
Арзандауға ұрынбады бағамыз.
Сарқылмасын несібесі өмірдің,
Бастан кешкен оқиғаның бәрі аңыз.
Зәрулік жоқ машинаға, киімге,
Тұрмысымыз ханзаданың күйінде.
... Шешім іздеп толғанасың тек қана,
Атажұртқа байланысты түйінге.
Асыл тақтық мойынға да, жеңге де,
Ие болдық доллар менен теңгеге.
Ақшаның да болмайды екен қызығы,
Атажұртын аңсап жүрген пендеге.
Отырғанбыз ұлық шыққан төрге де,
(Шамаң келсе биіктерге өрмеле!)
Құс жастыққа ұйықтағанмен, атажұрт,
Көкейімнен бір кетпейсің сен неге?!
Өзекті жан өзін өзі тануда,
Мен дайынмын – елім үшін жануға!
Мен дайынмын – сұлтандықты тәрк етіп,
Отанымның ұлтаны боп қалуға!
7
Тоқтады ғой соққан дауыл терістен,
Енші алайын бабам басқан өрістен!
О, Жаратқан, мейірім мен қуат бер,
Ажыратпа ағайынды көріскен!
Көтеріңдер көк байрақты жеңіспен,
Тұғырыңды түзу ұста, періштем!
Нағыз байлық – пейілің мен көңілің,
Жалғыз дәнді жамағатпен бөліскен.
Бәрі бауыр анау – інің, ол – ағаң,
Жатырқауды сылып таста санадан.
Менде болса – жинағаным сенікі,
Сенде болса – сұрамай-ақ мен алам.
Жолы болсын жоғарылап ұшқанның,
Табасына ұшыратпа дұшпанның!
Нағыз қазақ жаны жайсаң жаңа ұрпақ,
Намысына айнал Қазақстанның!
8
Иеленді азаттығын қаншама ұлт?!
Тасытады мерейлерін ән — шабыт!
Айдарынан жел ескенде солардың,
Бақытына қараушы едік тамсанып.
Орындалды алты алаштың арманы,
Абыройға кенелуде бар маңы!
Қазақстан киді өзінің шекпенін,
Болу керек енді соның қорғаны!
Даламыз да, санамыз да өзгерген!
Сенім оты ұшқындайды көздерден.
Шаттық толы жүрегімнің дауысын,
Мен отырмын жеткізе алмай сөздермен!..
9
Шуақ болып шашылдың,
Еңлік болып ашылдың!
Болашақтың ақындары, толғаңдар,
Кереметін жиырмасыншы ғасырдың!
Бұлбұл болып сайрадың,
Гүлгүл болып жайнадың.
Ешқандай күш сылып тастай алмайды,
Сахараның сары қыртыс қаймағын.
Тұлпар болып зауладым,
Сұңқар болып самғадым.
Құшақтаймын бір сүйемін қалдырмай,
Байтақ қазақ даласының аумағын.
Себелесін таң нұры,
Алаш жұрты мәңгі ұлы!
Жылап тұрып Жаратқаннан сұраймын,
Жалғассын деп жеңісіңнің барлығы!
Батық Мәжитұлы
