«AMANAT» партиясының мүшесі, депутат Қайрат Балабиев Түркістан облысындағы жайылым тапшылығына қатысты мәселе көтеріп, ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Серік Жұманғаринге депутаттық сауал жолдады. Депутат жайылым жетіспеушілігі ауыл тұрғындарының әлеуметтік жағдайына кері әсер етіп отырғанын атап өтіп, бұл түйткілді шешудің нақты тетіктерін ұсынды, деп хабарлайды Egemen.kz.
Қайрат Балабиевтің айтуынша, «AMANAT» партиясының бастамасымен жүзеге асырылып жатқан «Жер аманаты» жобасы аясында 2022 жылдан бері пайдаланылмай жатқан 10,8 млн гектардан астам ауыл шаруашылығы жері мемлекет меншігіне қайтарылған. Оның 3 млн гектарға жуығы қазірдің өзінде азаматтарға қайта бөлінген.
«Алайда осы шараларға қарамастан, Түркістан облысында жайылым мәселесі әлі де шешімін таппай отыр. 2024 жылы өңірде 70,9 мың гектар жер мемлекетке қайтарылды, бірақ бұл жеткіліксіз», дейді депутат.
Депутаттың айтуынша, облыстағы жайылымдардың жалпы көлемі 8,8 млн гектардан асқанымен, олардың көп бөлігі мақсатсыз пайдаланылады. Кең аумақ бола тұра, ол жерлерге қарапайым халықтың қолы жетпейді.
«Жайылым тапшылығы ауылдық жерде әлеуметтік шиеленіске себеп болып отыр. Мұның негізгі себебі – жердің заңсыз жекешелендірілуі мен жеке тұлғалар тарапынан жерді теріс пайдалану. Кейбір жайылымдар тіпті демалыс аймағына айналып кеткен», дейді Қайрат Балабиев.
Депутат мал шаруашылығының дамуына да қауіп төніп тұрғанын алға тартады. Оның айтуынша, 2025 жылдың басындағы мәліметтер бойынша, Түркістан облысындағы мал саны төмендегідей:
-
ірі қара – 1,1 млн;
-
қой мен ешкі – 5,5 млн;
-
жылқы – 484 мың;
-
түйе – 44,5 мың.
«Қазақстаннан экспортталатын сиыр етінің 80 пайызы, қой етінің 75 пайызы Түркістан облысынан келеді. Бұл өңірдің ел экономикасына қосар үлесі зор. Алайда, жайылым тапшылығы шешілмейінше, мал басын көбейту мүмкін емес», дейді ол.
Депутат ет бағасының өсуіне де осы жағдай тікелей әсер етіп отырғанын айтады.
«2025 жылы ет бағасы айтарлықтай өсті. Ет одағы бұл өсімді мал басының 25 пайызға қысқаруымен байланыстырып отыр. Бұл – жайылым мәселесін жүйелі шешу қажеттігін тағы бір дәлелдейді», дейді Балабиев.
Осы орайда, депутат Үкіметке мынадай үш ұсыныс айтты:
-
Жайылымдарды ғарыштық мониторинг және дрондар арқылы бақылап, олардың мақсатты пайдалануын анықтау, цифрлық карта жасау.
-
Пайдаланылмай жатқан немесе заңсыз иеленген жерлерді мемлекет меншігіне оңайлатылған тәртіппен қайтару.
-
Қайтарылған жайылымдарды жергілікті тұрғындарға – ұсақ фермерлер мен кооперативтерге басымдықпен беру.
«Бұл шаралар тек Түркістан өңіріне ғана емес, жалпы елдегі ауыл шаруашылығын жүйелі дамыту үшін маңызды», дейді Қайрат Балабиев.
