Цифрлық қызметтерге салық енгізілгелі бері мемлекет қазынасына шетелдік интернет-компаниялардан 118,4 миллиард теңге түсті, деп хабарлайды Egemen.kz.

2022 жылдың 1 қаңтарынан бастап елімізде электрондық қызмет көрсететін немесе интернет арқылы отандық тұтынушыларға тауар ұсынатын шетелдік компанияларға салық салу тетігі енгізілген болатын.

Жаңа тәртіпке сәйкес, шетелдік компаниялар елде тіркеліп, қосылған құн салығын (ҚҚС) 12% мөлшерлемемен төлеуге міндетті.

Бүгінде елімізде 118 шетелдік компания тіркелген. 2025 жылы олардың қатарына тағы 20 ірі халықаралық ұйым қосылды. Олар:

  • Chess.com – шахмат әуесқойларына арналған халықаралық платформа;
  • OpenAI, L.L.C. – ChatGPT жасанды интеллект сервисінің әзірлеушісі;
  • Canva Pty Ltd. – онлайн-дизайн платформасы;
  • Microsoft Ireland Operations Limited – Microsoft компаниясының еуропалық бөлімшесі;
  • Canyon Bicycles GmbH – кәсіби велосипед өндірушісі.

Салықтың қолданысқа енген сәтінен бастап шетелдік цифрлық компаниялар 118,4 миллиард теңге көлемінде төлем жасаған. Оның ішінде 48,6 миллиард теңге – тек 2025 жылдың үлесі. Бұл өткен жылмен салыстырғанда 20 миллиард теңгеге көп.

2025 жылы ең ірі ҚҚС төлеушілер қатарында:

  • Valve Corporation – 8,6 миллиард теңге;
  • Apple – 8 миллиард теңге;
  • Temu – 6,2 миллиард теңге.

Қазір цифрлық қызметтерге салынатын мұндай салық жүйесі көптеген дамыған елде қолданылады. Атап айтсақ:

  • Еуропалық Одақ – бірыңғай e-VAT жүйесін енгізген;
  • Ұлыбритания, Үндістан, Канада – арнайы цифрлық салықтар қолданады;
  • Австралия, Жапония және Сингапур – шетелдік компаниялар үшін онлайн тіркеуді жеңілдеткен.

Қазақстанның үлгісі Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) ұсынған халықаралық стандарттарға толық сәйкес келеді.

Цифрлық салық салу тәжірибесін көрші елдер де белсенді түрде енгізіп жатыр. Өзбекстан 2020 жылдан бері шетелдік цифрлық қызметтерге 12% ҚҚС енгізді. Қырғызстан 2022 жылдан бастап осыған ұқсас тәртіп қолданып келеді. Ал, Ресей 2024 жылдан бері цифрлық сервистерге 18% ҚҚС салады.

Цифрлық ҚҚС енгізу арқылы Қазақстан цифрлық экономиканы тиімді реттейтін мемлекеттер қатарына қосылды. Бұл шешім бюджет түсімін ұлғайтып, шетелдік компаниялардың қызметін ашық әрі заңды етуге мүмкіндік берді. Сонымен қатар отандық IT-компаниялар үшін тең жағдай қалыптасты.

Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті алдағы уақытта цифрлық ортада салықтық әкімшілендіру құралдарын жетілдіру бағытындағы жұмыстарды жалғастыратынын мәлімдеді.