Қазақстан – Еуразиядағы, әсіресе Орталық Азиядағы тұрақтылық пен қауіпсіздіктің тірегі, деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Астана халықаралық форумының аясында Al Jazeera телеарнасына эксклюзив сұхбат берді. Оның мәтінін ҚазАқпарат агенттігі жариялады.
Журналистің Қазақстанның сыртқы саясатына қатысты "Қазақстан кейбір шетелдік серіктестермен қарым-қатынасын ой елегінен өткізіп, кейбір сауда қатынасын қайта қарап жатыр ма?" деген сұраққа мемлекет басшысы Қазақстан сыртқы саясатта қандай да бір реформа жүргізіп жатпағанын айтып жауап берді.
"Біз сыртқы саясатта қандай да бір реформа жүргізіп жатырмыз дей алмаймын. Өйткені, бұл – консервативті құбылыс. Алайда Қазақстаннан тысқары жерде орын алып жатқан жағдайларды да қаперде ұстау қажет. Қазақстан – Еуразиядағы, әсіресе Орталық Азиядағы тұрақтылық пен қауіпсіздіктің тірегі. Біз әуел бастан ірі державалармен, соның ішінде көршілерімізбен теңгерімді саясат жүргізіп келеміз және ұлттық мақсаттарымызды да ұмыт қалдырған емеспіз. Сондықтан сыртқы саясаттағы ұстанымымыз өзгерді демес едім", – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
Оқи отырыңыз: Тарихи тұжырымдар мен саяси араздыққа негізделген әскери қақтығыстар мен соғыстар ақылға қонбайды – Тоқаев
Мемлекет басшысы сұхбат барысында Украиндағы жағдай мен Қазақстанның Ресеймен қарым-қатынасы туралы да айтты.
"Ресей Қазақстанның стратегиялық серіктесі, тікелей көршіміз әрі одақтасымыз екенін еш естен шығармауымыз қажет. Ресеймен араны әлемдегі ең ұзын шекара бөліп жатыр. Біз Ресейге стратегиялық серіктесіміз ретінде арқа сүйейміз, әсіресе КҚК желісіне сенім артамыз. Таяуда ғана президент Путинмен телефон арқылы сөйлестім және біз КҚК желісіне қатысты мәселелерді талқылағанымызды жасырмаймын. Қазақстан мұнайын Ресей арқылы Еуропа нарығына және одан басқа жерлерге тасымалдау үшін КҚК тиімді құрал ретінде тұрақты түрде қызмет ете береді деп санаймын", – деді президент.
Оқи отырыңыз: Тоқаев: Президент – халықтың белгілі бір мерзімге жалдаған менеджері
Қасым-Жомарт Тоқаевтың айтуынша, Ресей мен Украина арасындағы әскери қақтығыс Қазақстанның табиғи ресурстар мен оларды халықаралық нарыққа экспорттауға қатысты стратегиялық жоспарларына ықпал етеді.
"Әрине, біз Украинадағы ахуалды, Ресей мен Украина арасындағы әскери қақтығыс біздің табиғи ресурстар мен оларды халықаралық нарыққа экспорттауға қатысты стратегиялық жоспарларымызға ықпал ететінін есепке аламыз. Дегенмен Ресей еліміздің стратегиялық серіктесі екеніне де нық сенімдіміз. Бірақ бұл бізді тек бір ғана көлік бағдарымен немесе бағытпен шектеледі дегенді білдірмейді. Сондықтан сіз Баку-Жейхан, Орта дәліз құбыр желісі сынды өзге бағыттары жайында өте дұрыс айтып отырсыз. Ал шетелге тасымалданатын немесе экспортталатын мұнай көлемі тұрғысынан алғанда, қалай десек те, басымдық КҚК-ға беріледі және ол солай болуға тиіс", – деді мемлекет басшысы.
Оқи отырыңыз: Президент: Өзге халықтардың тарихы мен мәдени дәстүрлерін менсінбеуге жол берілмейді
Журналистің тағы бір сұрағы БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне немесе вето құқығын пайдалану тетігіне қатысты болды. Бұл орайда Қазақстан президенті Қауіпсіздік Кеңесін кеңейту қажеттігін тағы бір мәрте атап өтті.
"Дамушы мемлекеттер, мүмкін ротация негізінде, Біріккен Ұлттар Ұйымының осынау негізгі органына мүше болуы керек. Дегенмен Жапония, Германия сынды ірі державалар, сонымен қатар Азия мен Африкадан шыққан өзге де елдер Қауіпсіздік Кеңесіне кіруі тиіс немесе қандай да бір жолмен оның жұмысына араласуы қажет. Бұл проблеманың әділ шешімі болар еді. Сіз қазір ғана кейбір ірі мемлекеттердің немесе державалардың оқшаулануын еске салған едіңіз. Иә, мұндай жайт орын алып жатыр. Біз бұған алаңдаушылықпен қараймыз", – деді Қасым-Жомарт Тоқаев.
