Жалпы зейнетақы қорындағы артық ақшаны пайдалану тәжірибесі әлем елдері үшін таңсық емес.
Бірақ бірқатар шектеулер де бар. Мәселен, Сингапурда 55 жасқа дейін қордағы қаржыға қол салуға болмайды. Өйткені елдің міндетті мемлекеттік қоры, зейнетақы капиталы 55 жасқа дейін қалыптасады дейді.
Сингапурда зейнетақы қорындағы артылған ақшаны 55 жастан кейін кез келген мақсатта шешіп ала аласыз. Оны қайда жұмсайтыныңыз – өз еркіңізде. Күнделікті шығындар, жөндеу жұмыстары, білім, саяхат, инвестиция, тіпті, несиені жабу үшін пайдаланса болады. 55 жаста әр азамат үшін жеке зейнетақы шоты ашылады. Содан соң жүйе міндетті зейнетақыңызға қажетті соманы анықтап, осыған дейін жиналған қаржының артылған сомасын еш кедергісіз шешіп алуға мүмкіндік береді. Дегенмен кейбір жағдайларда қаражаттың бір бөлгін 55 жасқа дейін де шешіп алуға болады. Мәселен, алғашқы баспана сатып алуға, қаржылық қиындықтарға тап болған не ауыр дертке шалдыққан азаматтарға зейнетақы жинағын пайдалануға рұқсат бар.
Жаңа Зеландияда зейнет жасына жетпестен, яғни 65 жасқа дейін зейнетақы қорындағы ақшаны пайдалануға рұқсат етіледі. Бұл алғашқы баспана сатып аламын деушілерге, туа біткен ауыр дертке шалдыққан азаматтарға немесе салық қарыздарын өтей алмай жүрген тұрғындар үшін өзекті. Егер азамат қарапайым шығындарын қамтамасыз ете алмай, ипотека, жалға алған үйдің ақысын төлеуден қиналса, қордағы ақшаның бір бөлігін шешіп ала алады. Бірақ оның өзге қаржылай табыс көздерінің бар-жоғы егжей-тегжейлі тексеріледі.
АҚШ азаматтары 59,5 жасқа дейін мерзімінен бұрын қордағы ақшаны пайдаланса, табыс салығы мен 10% қосымша айыппұл салынады. Ал жоғары медициналық шығындарды өтеу үшін білім алуға немесе бала асырап алған жағдайда қаражатты айыппұлсыз қолдануға болады. Алғашқы баспананы сатып алу үшін 10 мың долларға дейін қаржы шешіп алуға рұқсат. Ал бұл сомадан асып жатса, 10% айыппұл көзделген.
Авторы: Мөлдір Жақан
