Жоғары аудиторлық палата азаматтарды зейнетақымен қамту және әлеуметтік қамсыздандыру жүйелерінің тиімділігіне мемлекеттік аудит жүргізді, — деп хабарлайды Massaget.kz тілшісі.
Аудит қорытындысы не көрсетті?
- Аудит қорытындысына сәйкес елімізде жыл сайын зейнетақы, жәрдемақы алушылардың саны да, төлемдер сомасы да артып келеді.
- Кейінгі 5 жылда орташа ынтымақты зейнетақы 37%-ға, орташа базалық зейнетақы 45%-ға, зейнетақы қорынан төленетін орташа зейнетақы 25%-ға өскен.
- Мемлекеттік жәрдемақылардың орташа мөлшері — 58%, ал Әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін төлемдер 2,5 есе өскен.
Қандай мәселе анықталды?
Аудит қорытындысы бойынша назар аударуды және жетілдіруді қажет ететін бірқатар бағыт анықталған.
- Зейнетақы алушылар туралы ақпарат алмасу мәселелері бойынша халықаралық келісімдер жасауды жандандыру талап етіледі. Бұл Қазақстанда және азаматтығы бойынша тұрған жерінде қосарланған төлем төлеу тәуекелін азайтуға мүмкіндік береді.
- Өзін-өзі жұмыспен қамтитын азаматтар тарапынан зейнетақы жарналарының тұрақтылығы мәселесі өзекті болып отыр. Бұл — өте маңызды, өйткені зейнетке шыққан кезде ұсынылған төлем деңгейін алу үшін жинақ жеткілікті болуы керек.
- Әлеуметтік сақтандыру қорының активтерін басқару тиімділігін арттыру үшін кейбір практикалар мен тәсілдер қайта қарауды немесе жіті бақылауды қажет етеді.
- Аудиторлар жүктілік және босану бойынша көп төлем алу үшін кіріс деңгейі мен жұмыс орындарының санын жасанды түрде көбейтіп көрсету дерегін де анықтады. Кейбір жағдайларда аударымдар бір мезгілде 3-10 жұмыс орнынан түсіп отырған, ал 169 адам 16-дан аса ұйымда есепте тұрған.
- Сонымен қатар, Әлеуметтік сақтандыру қорының активтерін сенімгерлік басқарудан шамадан тыс алу дерегі тіркелген. Бұл 216 млрд теңгеден аса сомаға активтерді тиімсіз пайдалануға әкеп соққан.
- Әлеуметтік төлемдер шекті мөлшері туралы норма болмауы, сондай-ақ, төлем алушылардың табысын растауда мемлекеттік кірістер органдарымен өзара іс-қимылдың жеткіліксіздігі шамамен 96 млрд теңге көлеміндегі Әлеуметтік сақтандыру қоры активі жоғалуына әкеп соққан.
- Қайтыс болғандар, тұрақты тұруға кетуге рұқсат алғандар, консулдық есепке алынғандар және т.б. туралы мәлімет алу мәселелері бойынша уәкілетті мемлекеттік органдардың дерекқорларымен интеграцияның болмауы зейнетақымен және әлеуметтік қамсыздандыру жүйелерінің тиімділігін төмендетеді. Бұл мәселе пысықтауды талап етеді.
Аудит қорытындысы бойынша
- 5 млн теңгеге қаржылық заңбұзушылықтар,
- 216,2 млрд теңге тиімсіз пайдаланылғаны анықталған.
- 46 жүйелі кемшілік анықталды.
- 22 материал әкімшілік жауапкершілік қарау үшін берілді.
- 2 дерек бойынша материалдар құқық қорғау органдарына жіберілді.
Аптаның басты оқиғалары мен пайдалы видеоларды көру үшін YouTube арнамызға жазылыңыз