2025 жылғы 1 желтоқсаннан бастап Қазақстан азаматтары үшін жаңа қаржылық құрал – автолизинг жүйесі іске қосылады.
Бұл бастама халықтың көлік сатып алу мүмкіндігін кеңейтуге бағытталған және Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасы аясында жүзеге асырылады.
Сауда және интеграция министрлігі автолизингке қажетті құқықтық негізді дайындап, жеке тұлғаларға арналған лизинг шарттарын «Ішкі сауда ережелеріне» енгізді.
Жаңа жүйе бойынша азаматтар тек жаңа, автосалоннан шыққан көліктерді лизингке ала алады. Қолданылған көліктер бұл бағдарламаға кірмейді.
Министрліктің түсіндіруінше, мемлекет бұл жүйеде қаржыландырушы емес, реттеуші рөлін атқарады. Яғни, пайыздық мөлшерлеме, мерзім және төлем кестесі сияқты шарттарды лизингтік компаниялар өздері белгілейді. Бұл мемлекеттік бағдарлама емес, нарықтық коммерциялық өнім болып саналады.
Лизингтің басты ерекшелігі – көлік толық төлем жасалғанға дейін лизинг компаниясының меншігінде болады. Тұтынушы көлікті пайдалана алады, бірақ иелік ету құқығына тек соңғы төлемнен кейін ғана ие болады. Сонымен қатар, ол көлікке байланысты барлық тәуекелдерге – зақымдану, ұрлану немесе жойылу жағдайларына өзі жауап береді. Осы себепті тұтынушыға міндетті түрде сақтандыру полисін рәсімдеу талап етіледі.
Шартты бұзу жағдайында, яғни төлем екі айдан астам кешіккен жағдайда, лизингтік компания көлікті қайтарып алуға құқылы.
Мамандардың айтуынша, автолизинг жүйесі қазақстандықтар үшін көлікке қол жеткізудің жаңа тетігі болмақ. Алайда ол қаржылық тәртіпті сақтайтын және өз төлем қабілетін нақты есептейтін азаматтар үшін тиімді құрал ретінде қарастырылып отыр. Келісімшартқа қол қоймас бұрын оның барлық талаптарымен мұқият танысу ұсынылады.
