Батыс Қазақстан облысында оқытушылар киік етінен шұжық жасап көрді. Әзірге тәжірибе түрінде дайындалған өнімге шикізат оқу орнының тәлімбағынан алынады. Ал Қостанай облысында шілде айының ортасынан бастап киік етінен бұқтырылған ет өнімі шығарылады.
Бұл — киік етінен жасалған жартылай ысталған шұжық. Университет ғалымдары етті зерттеп, тағам рецептурасын анықтап, қақтап, дайындауына бір ай уақыт жұмсаған. Әзірге нарыққа өткізуге емес, тәжірибе түрінде шығарылған. Өнімге құс еті қосылады. Өйткені, бұл шұжықтың сервелат түрі.
Айдана Бекбосынова, Ветеринария және агротехнология институтының оқытушысы:
Шұжықтың құрамында киік еті бар. Сонымен қоса 30% үйрек және қаз еттері қосылды. Дәмдеуіштерден тұз, бұрыш, паприка, сарымсақ бар. Сиыр етімен салыстырғанда шырыны көбірек және шұжықты дайындау барысында тұзды қатты көп сіңірмейтіні байқалды.
Жоғары оқу орнының химиялық талдау зертханасында киік етінің құрамына талдау жасалады. Ауыр металдар бар-жоғы анықталады. Радионулиттер зерттеледі. Еттің сапасы тексеріледі. Оқытушылар әзірге өнімге патент алмаған.
Аян Оразов, Тағам қауіпсіздігі ғылыми-зерттеу зертханасының жетекшісі:
Зерттеу нәтижесі бойынша киік еті толықтай тағамдық қауіпсіздік көрсеткіштерін қанағаттандырып, әрі қарай тұтынуға және қайта өңдеуге жарамды деген құжаттама алынды. Рецептураны түзетіп алғаннан кейін міндетті түрде патент алуға дайындалып жатырмыз.
Ғалымдар киік етін оқу орнының тәлімбағынан алады. Ал өңірде бір аптаның ішінде 700-ге жуық киік басы реттелген. Қазір «Охртзоопром» мекемесінің төрт бригадасы Казталов, Тасқала аудандарында жұмыс істеп жатыр. Өңірде 4 кәсіпорын киік етін қабылдай бастады. Ең ірісі — Оралдағы «Кублей» зауыты. Қалғандары Жаңақала, Жәнібек, Казталов, Бәйтерек аудандарында орналасқан. Киік еті нарыққа тұтастай және қалбырдағы өңделген өнім түрінде шығарылады.
Нұрлан Рақымжанов, облыстық Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесін қорғау аумақтық инспекциясының басшысы:
«Кублей» серіктестігі ішек-қарындарын да бірге алып кетіп жатыр. Олардан да өнім жасаймыз деп. Басқа кәсіпорындар шұңқырды қазып, көміп жатыр. Мүйізді «Охотзоопром» арнайы тобы алып, жұмыс істеп жатыр осында. Төшкенің бүлінген фактісі болған жоқ. Дер кезінде жеткізіліп жатыр.
Киік мүйізі жиналып, нөмірленіп, Алматыға жіберіледі.
Ал Арқалық қаласындағы ет комбинаты бұдан екі жыл бұрынғыдай киік етінен бұқтырылған консерві өнімін шығаруды қайта қолға алды. 2023 жылы кәсіпорын 100 тонна өнім нарыққа өткізген. Биыл «Охотзоопром» мекемесімен күніне 50 бас киік қабылдауға келісім жасалған.
Ардақ Мұратқызы
