Енді шетелдік маркетплейстер елде тіркелуге міндетті. Қазақстандық компаниялармен тең жағдай жасалуы тиіс.

Келер жылдың қаңтарынан осындай қатаң шара қабылданғалы жатыр. Осылайша салықтан жалтарғандардың сайтын бұғаттап тастамақ. Құзырлы органда әзірге ондай құзырет жоқ.

Шетелдік маркетплейстерге шектен тыс мүмкіндік берілмейді. Олар да отандық онлайн сауда алаңдары сияқты қосылған құн салығын төлейді. Келер жылдан оның көлемі 12-ден 16 пайызға артады. Айламен пайда табуға бұрын жол берілсе, енді жаңа баппен жолы кесіледі.

Қанағат Бүркітбаев, ҚР Кірістер комитеті цифрлық активтерді әкімшілендіру басқармасының сарапшысы:

- Отандық маркетплейстер мен шетелдік маркетплейстердің арасында бәсекелестік жағдайы тең болу қажет. 89-шы бапта тек қана шетелдік платформаларға ғана арналған. Салық төлемеген және шартты тіркеу өтпеген компанияларға қатысты. Қазіргі таңда тек қана біз хабарлама жолдаумен ғана шектелсек, енді салық кодексі күшіне енсе бұғаттауы болады.

Шетелдік интернет-дүкендер шартты тіркеуден өтеді. Ережені елемесе елде жұмыс істей алмайды. Біздің тұтынушылар үшін оның сайты бұғатталады. Талапқа бағынып, табыс тауып жүрген маркетплейстер де жетерлік. Саны 118-ге жуықтайды.

Қанағат Бүркітбаев, ҚР Кірістер комитеті цифрлық активтерді әкімшілендіру басқармасының сарапшысы:

- Оның арасында танымал компаниялар Теmu, Pinduoduo, Аmazon, eBay компаниялары бар. ChatGPT жақында тіркелді.

Шетелдік маркетплейстер 3 жылда 118 млрд теңгедей салық төлеген. Ал, өзіміздің ресми тіркелген интернет-дүкендер саны 10-ға шамалас. Олар 2 жыл бұрын бюджетке 112 млрд теңгеге жуық түсім түсірді. Былтыр 165 млрд-тан асырса, биыл 10 айда 160 млрд-тан артық салық төледі. 2029 жылға дейін электрондық сауданың бөлшек саудадағы жалпы үлесін 18,5%-ға арттыру жоспарланған. Бұл 9 трлн 300 млрд теңге. Өсімге қарай түсім көбейсе, салыққа қарай тауар бағасы қымбаттамай ма?

Берік Ахметов, «Qaztrade» Сауда саясатын дамыту орталығы» АҚ басқарушы директоры:

- Шетелдік маркетплейстер масштабқа жұмыс істейді. Яғни тауар көлемі үлкен. Соған байланысты баға құбылмау керек. Бірақ қазақстандық компанияларға тікелей әсер етеді. Қызметіне, жеткізуге, сақтауға бәріне әсер етеді. Тиісінше бағасы да өседі. Отандық маркетплейстер жаһандық ауқымда бәсекеге түсе алмауы мүмкін. Алайда аймақ деңгейінде дамып жатыр. Тапсырысты дер кезінде тұтынушыға тапсыру тұрғысынан да, басқа қызметтерінен де аймақта көшбасшы ойыншы деуге болады. Орталық Азияда алдыңғы орында.

Мұнайды алмастыра алмаса да пайдасы соған баланған сала – онлайн сауда. Тілін білсе, табысы көл-көсір. 2030 жылға қарай елдегі электрондық сауданың үлесін 20 пайызға жеткізу міндеті жүктелген. Сондықтан танымал маркетплейстерде отандық өндіріс тауарлары ұсынылуы тиіс. Қоймалар мен логистикалық инфрақұрылымды дамыта отырып, тұтынушылардың құқықтарын қорғау тетіктерін күшейту де кезек күттірмейтін мәселе.

Авторы: Нысаналы Ығыл